ORDONNANTIE VAN LOUIS DEN XIV. CONINCK VAN VRANCKERYCK ENDE VAN NAVARRE

Om de Criminele materien Ghegheven tot S. Germain in Laye inde maende van Maerte 1679

ENDE

Ghesonden aenden Souverainen Raedt van Doornycke om de selve te doen onderhouden ende executeeren binnen de limiten van syn Ressort Overgheset, ende ghedruckt in het Vlaemsch met permissie van syne Conincklicke Majesteyt

TOT DOORNYCKE

By NICOLAYS INGLEBERT, Gheswooren Boeckdrucker in den H. Ignatius, 1679

ORDONNANTIE VAN LOUIS DEN XIV CONINCK VAN VRANCKERYCK ENDE VAN NAVARRE

LOUIS byder Gratie Godts Coninck van Vranckeryck ende van Navarre, Aen alle teghenwoordighe ende toecommende SALUT.

De groote voordeelen dewelcke onse Ondersaeten ontfanghen hebben door de sorghen die WY hebben ghenomen tot de reformaetie vande Civile proceduren by onse Ordonnantien vande maenden van April duyst seshondert seven en t' sestich, ende van Ougst duyst ses hondert neghen en t' sestich, hebben Ons gedreghen om te doen ghelycke applicaetie aen het Reglement vande instructie Criminele, die van soo veele meerder importantie is, dat sy niet alleenelick en behoedt de Particuliere inde gheruste bezittynghe van hunne goederen, ghelyck de Civile, maer de selve versekert noch de ghemeene ruste, ende onthoudt door de vreese vande castydinghen de gonne die niet en syn weerhouden door de consideraetie van hun devoir. OM DESE REDENEN, by advise van onsen Raedt, ende onse rechter wetentheyt, volle macht, ende Conincklicke authoriteyt, WY hebben gheseyt, verclaert ende gheordonneert, segghen, verclaeren, ordonneren, ende Ons belieft t' gonne dat volght.

EERSTEN TITEL VANDE COMPETENTIE

der Jugen

ART. I

De kennisse vande misdaeden sal toebehooren aende Jugen vande plaetse alwaer de selve bedreven sullen hebben gheweest, ende den gheaccuseerden sal aldaer worden gherenvoyeert, by aldien het renvoy danof wordt versocht : selfs den ghevanghenen sal worden ghetransporteert ten coste vande partie civile soo daer eene is, soo niet t' onsen coste, ofte vande Heeren.

ART. II

Die syne clachte sal hebben ghedaen voor eenen Juge, en sal niet moghen het renvoy versoucken voor eenen anderen, al waertsaeke dat hy waere Juge vande plaetse van het misdaet.

ART. III

Den gheaccuseerden en sal oock niet moghen syn renvoy versoucken, naer dat de depositie van eenen ghetuyghe hem voorghelesen sal hebben gheweest, ten tyde vande confrontaetie.

ART. IV

De eerste Jugen sullen ghehauden syn het proces, ende de gheaccuseerde die niet en sullen syn van hunne Competentie, te renvoyeren voor de Jugen die daerof kennisse moeten nemen, binnen derden daeghe naer dat sy daertoe aensoght sullen hebben gheweest : op peine van nullitheyt vande proceduren ghedaen sedert het versouck, interdictie van hunne Officien, ende vande schaeden ende interesten vande partien die het renvoy sullen hebben versocht.

ART. V

De grossen vande informaetien ende andere stucken, ende proceduren die het proces formeren, ofte dewelcke daer by ghevought sullen hebben gheweest : mitsgaeders alle de informaetien, stucken, ende proceduren beleet voor alle andere Jugen raekende de accusaetie, sullen ghebroght worden ter Greffie vanden Juge voor denwelcken den gheaccuseerden sal worden ghetransporteert, indien het alsoo by hem gheordonneert is.

ART. VI

De oncosten vande overdraeghynghe vanden ghevanghen, ende t' port vande informaetien, ende proceduren, sullen ghedooght worden by de partie civile soo daer eene is, soo niet byden Ontfangher van onse Domeynen, ofte vanden Heere vande Jurisdictie die kennisse danof sal moeten nemen : ende sullen ten dien effecte verleent worden executoriaelen byden Juge die het renvoy, ofte t' overbrynghen vande tichten ende informaetien, sal hebben gheordonneert.

ART. VII

Onse Jugen en sullen tuschen hemlieden geene preventie hebben : in ghevalle nochtans, dat drie daeghen naer het bedreven misdaet, onse ordinaire Jugen niet en hebben gheinformeert ende ghedecreteert, de superieure Jugen sullen danof moghen kennisse nemen.

ART. VIII

Het welcke WY verstaen plaetse te grypen tuschen de Jugen vande Heeren, alwaert dat den ghenen die ghepreveniert soude hebben, waere Juge superieur, ende van het ressort vanden anderen.

ART. IX

Onse Baillius, ende Senechaelen en sullen niet moghen prevenieren de subalterne, ende niet Coninclicke Jugen van hun ressort, ist saeke dat sy gheinformeert ende ghedecreteert hebben binnen de vierentwyntich heuren naer het bedreven misdaet. Nietemin en verstaen niet te derogeren aende Costuymen daer teghen synde, nochte aen het ghebruyck van ons Chastelet van Parys.

ART. X

Onse Prevoosten en sullen niet moghen kennisse nemen vande misdaeden ghecommitteert by Edel mannen ofte Officieren van Justitie : sonder nochtans jet te vernieuwen raekende de Jurisdictie vande Heeren.

ART. XI

Onse Baillius, Senechaelen, ende Presidiaele Jugen, sullen privatelick aen onse andere Jugen, ende aen die vande Heeren, kennisse nemen van de Conincklicke misdaeden, dewelcke syn, het crym van lese-Majesteyt in alle syne pointen, sacrilegie met breucke, rebellicheyt aende bevelen by Ons, ofte onse Officieren uutghegheven, de policye op het draeghen vande wapenen, ongheoorloofde vergaederynghen, seditien, beroerten van volck, openbaer ghewelt, t' maecken, veranderen, ofte uutgheven van valsche munte, correctie van onse Officieren, malversaetien by hun ghecommitteert in heurlieden Officien, crymen van heresie, openbaeren troubel ghedaen aenden Goddelicken dienst, roovynghe ende wegleedynghe van persoonen met force ende violentie, ende andere misdaeden verclaert by onse Ordonnantien, ende Reglementen.

ART. XII

De Prevoosten van onse Cosyns de Mareschallen van Vranckeryck, de Criminele Lieutenanten van corten tabbaert, de Vice-Baillius, ende Vice-Senechaelen, sullen kennisse nemen in leste ressort van alle misdaeden ghecommitteert by lantloopers, onbekende lieden, ende sonder domicilie, ofte die ghecondemneert sullen hebben gheweest tot lyfstraffe, bannynghe, ofte amende honorabel. Sullen oock kennisse nemen vande verdruckynghen, overlastynghen, ofte andere misdaeden ghecommitteert by crychslieden, soo in hun voortreden, plaetsen van ververschynghe, als van vergaederynghe ende vertoevynghe ghedeurende heurlieden marche : vande deserteurs uut de legers, ongheoorloofde vergaederynghen van ghewaepende persoonen, t' opnemen van oorloogsvolck sonder onse Commissie, ende vande rooveryen ghedaen op de groote weghen. Sullen oock kennisse nemen vande rooverien ghedaen met breucke, t' draeghen van wapenen, ende openbaer ghewelt, inde Steden die niet en sullen syn de ghene van hunne residentie : als oock vande sacrilegien met breucke, voorghedachte moorden, seditien, beroerten van volck, t' maecken, veranderen, ofte uutgheven van valsche munte, teghen alle persoonen : in ghevalle nochtans dat de misdaeden bedreven hebben gheweest buyten de steden van hunlieden residentie.

ART. XIII

En verstaen niet by het voorgaende Article te derogeren aende Privilegien, waervan de Geestelicke ghewoone syn te ghenieten.

ART. XIV

De¨Prevoosten vande Mareschallen, Vice-Baillius, ende Vice-Senechaelen, en sullen in geene saecken moghen recht doen met last van het appel.

ART. XV

Onse Presidiaele Jugen sullen oock in leste ressort kennisse nemen vande persoonen ende misdaeden ghementioneert inde voorgaende Artickels, preferaebelick aende Prevoosten vande Mareschallen, Criminele Lieutenanten van corten Tabbaert, Vice-Baillius ende Vice-Senechaelen, ist saeke dat sy voor hun ofte op den selven dach hebben ghedecreteert.

ART. XVI

Ist by aldien de misdaedighe van een vande voorseyde Conincklicke ofte Prevoostelicke delicten ghevanghen worden op het fait, den Juge vande plaetse sal moghen informeren, ende teghen hun decreteren, ende deselve interrogeren : mits danof terstont kennisse doende aen onse Baillius ende Senechaelen, ofte hunne Criminele Lieutenanten, by acte gheinsinueert t' heurlieden Greffie; naer t' welcke sy ghehouden sullen wesen te doen haelen het proces ende den gheaccuseerden, die hun niet en sullen moghen gheweygert worden op peine van interdictie, ende van drie hondert ponden teghen de Jugen, Greffiers, ende Cypiers, applicabel d' eene helft t' onse waert, ende d' ander helft voor de aerme, ende noodtsaeckelickheden van het Auditorie van onse Baillius, ende Senechaelen, ghelyck het by hun sal worden gheordonneert.

ART. XVII

De Criminele Lieutenanten vande Rechtbanken daer een Presidiael is, sullen ghehouden syn inde misdaeden hier vooren by het 12. Article ghementionneert, te doen wysen haerlieden competentie by wysdom in leste ressort : ende ten dien effecte de tichten ende informaetien doen draeghen inde Caemer vanden Presidiaelen Raedt, ende aldaer doen leyden de gheaccuseerde om ghehoort te wesen inde presentie van alle de Rechters, waer of sy ghehouden sullen syn mentie te maecken in hunne wysdommen : mitsgaeders vande redenen op de welcke sy hun sullen hebben ghefondeert om te wysen de Competentie.

ART. XVIII

De sententien sullen terstont aende gheaccuseerde worden gheprononceert, ende danof copie ghegheven, ende daernaer voortsgheprocedeert tot hun Interrogatoirie, in het beginsel van welck noch ghedeclareert sal worden, dat het proces heurlieden ghemaeckt sal worden in leste ressort.

ART. XIX

En verstaen nochtans niet in het minste te vernieuwen het ghebruyck van ons Chastelet van Parys, van welck de Jugen sullen moghen verclaeren aende gheaccuseerde, in hun leste interrogatoirie op het banxken, dat sy ghejugiert sullen worden in leste ressort : indien uut het ghevolgh vande preuven ten processe byghecommen, ofte door het belyden vanden gheaccuseerden, blyckt dat sy by Justitie ghecorrigiert hebben gheweest, ofte dat sy syn vagabonden, ende onbekende persoonen.

ART. XX

Alle Jugen, uutghenomen de Juge ende Consuls, middel, ende leege Justicieren, sullen moghen kennisse nemen vande Clachten van Valscheyt voorvallende inde saeken voor hun ventileerende, ende vande wederspannigheden ghedaen aen de executien van heurlieden wysdommen.

ART. XXI

De Geestelicke, Edelmannen, ende Onse Secretarissen, sullen moghen versoucken in alle staet vande saeke, te worden ghejugiert, de gheheele groote Caemer van het Parlement, alwaer het proces sal hanghende syn, vergaedert synde : behoudens nochtans datmen niet en sal hebben begonnen te opineeren : ende ist saeke dat sy versocht hebben gejugiert te worden byde Groote Caemer, sy en sullen niet moghen versoucken gherenvoyeert te worden inde Tournelle. T' welcke plaetse sal hebben in t' regaerdt vande Officieren van Justitie, wiens criminele processen men ghewoone is te wysen inde groote Caemers van onse Parlementen.

ART. XXII

De Presidenten, ordinaire Meesters, Correcteurs, Auditeurs, Onse Advocaeten, ende Procureurs Generaels van Onse Caemer van Rekenynghe tot Parys, en sullen in criminele saeken ende materien nerghens moghen toeghesproken worden dan inde Groote Caemer van ons Parlement tot Parys. Nochtans om misdaeden by hun ghecommitteert buyten de Stadt, Prevoostschap, ende Borghgraefschap van Parys, Onse Baillius ende Senechaelen sullen moghen informeeren : ende by aldien de selve capitael syn, teghen hun decreteren, mits renvoyerende de proceduren aende Groote Caemer, om gheinstrueert ende ghewesen te worden : ende in ghevalle de partien vrijwillichlick voor hunlieden gheprocedeert hadden, sy en sullen hun niet moghen addresseren aende Groote Caemer dan by appel.

II. TITEL

Van de particuliere proceduren voor de Prevoosten vande Mareschallen van Vranckeryck, Vice-Baillius, Vice-Senechaelen, ende Criminele Lieutenanten van corten tabbaert.

ART. I

De Prevoosten van Onse Cosyns de Mareschallen van Vranckeryck en sullen geene kennisse nemen van andere misdaeden als de ghonne verclaert by het 12. Article vanden Titel vande Competentie der Jugen, op peine van interdictie, costen, schaeden ende interesten, ende van drie hondert ponden boete applicaebel d' helft, t' Onse waert, ende d' ander helft voor de partie.

ART. II

En sullen oock niet moghen eenighe clachten aenveirden, nochte informeeren buyten hun ressort, ten sy om rebelligheyt aende executie van heurlieden decreten.

ART. III

Sullen ghehauden syn ter executie te legghen de decreten, ende bevelen van Justitie, als sy daertoe aensocht sullen worden by Onse Jugen, ende ghesommeert by Onse Procureurs, ofte byde partien, op peine van interdictie, ende van drie hondert ponden boete applicaebel d' helft t' Onse waert, ende d' helft voor de partie.

ART. IV

Wij belasten hun te arretteren de Criminele gheapprehendeert op het fait, ofte op den ghemeenen roup.

ART. V

Verbieden aende Prevoosten te gheven Commissien om te informeren aen heurlieden Archiers, aen Notarissen, Tabellioenen, ofte eenighe andere persoonen, op peine van nullitheyt vande proceduren, ende interdictie teghen den Prevoost.

ART. VI

Hunne Archiers sullen de ghevangenen die ghearretteert syn, in vanghenisse moghen recommanderen uut crachte van heurlieden decreten.

ART. VII

Sullen ghehouden syn te laeten aende ghevanghenen die sy ghearretteert sullen hebben, copie van het proces verbael van hun ghevanck ende van t' recommanderen in vanghenisse, op de peinen ghementionneert by het eerste Article.

ART. VIII

De gheaccuseerde teghen de welcke den Prevoost vande Mareschallen sal hebben clachte aenveirt, gheinformeert, ende gedecreteert, sullen hun moghen begheven inde vanghenisse van t' Presidiael vande plaetse van het misdaet, om aldaer te doen wysen de Competentie, ende ten dien effecte ter Greffie doen brynghen uut crachte van Ordonnantie van het Presidiael, de tichten ende informaetien : het welcke den Prevoost sal ghehouden syn terstont te doen.

ART. IX

De Prevoosten vande Mareschallen arretterende eenen gheaccuseerden, sullen ghehouden syn te maecken inventaris van het gelt, bagagen, peirden, ende pampieren daermede hy sal bevonden worden ghesaisiert, in presentie van twee vande naerste inwoonders vande plaetse van het ghevanck, dewelcke den inventaris sullen onder-teeckenen, soo niet verclaeren d' oorsaeke van hunne weygherynghe, waerof mentie ghemaeckt sal worden; om alles ten langsten binnen drie daeghen ghebroght te worden ter Greffie vande plaetse van het ghevanck, op peine van interdictie teghen den Prevoost voor twee Jaeren, costen, schaeden, ende interesten vande partien, ende van vyfhondert ponden boete applicaebel als vooren.

ART. X

Soo haest den gheaccuseerden ghearretteert is, hy sal gheleedt worden inde vanghenisse vande plaetse, soo daer eene is; soo niet inde naerste daer ontrent, ten langsten binnen vierentwyntich heuren : Verbieden aende Prevoosten de selve ghevanghen te houden in particuliere plaetsen binnen hunne huysen ofte elders, op peine van ghepriveert te worden van heurlieden Officien.

ART. XI

Verbieden aen alle Officieren van Mareschaussee achter te houden eenighe meubelen, wapens, ofte peirden ghesaisiert, ofte toebehoorende aende gheaccuseerde, nochte de selve hun te laeten aenwysen op hunlieden naem, ofte die van andere persoonen, op peine van ghepriveert te worden van hunne Officien, vyf hondert ponden boete, ende restitutie van het quadrupel.

ART. XII

De gheaccuseerde sullen gheinterrogeert worden by den Prevoost inde teghenwoordicheyt vanden Assesseur binnen de vierentwyntich heuren naer het ghevanck, op peine van tweehondert ponden boete t' onse waert : sal nochtans ten tyde van het ghevanck de selve moghen interrogeren sonder Assesseur.

ART. XIII

Bevelen aende Prevoosten vande Mareschallen te verclaeren aenden gheaccuseerden in het beginsel van het eerste interrogatoirie, ende danof mentie te maecken, dat sy verstaen hem te jugieren prevoostelick; op peine van nullitheyt vande procedure, ende van alle costen, schaeden ende interesten.

ART. XIV

Ist saeke dat het crym niet en is van hunne Competentie, sy sullen ghehouden syn danof de kennisse te laeten binnen vierentwyntich heuren aenden Juge vande plaetse van het misdaet, naer het welcke sy het selve niet en sullen moghen doen, dan met t' advis vande Presidiaelen.

ART. XV

De Competentie sal worden ghewesen by het Presidiael in wiens ressort het ghevanck sal hebben ghedaen gheweest, ten langsten binnen drie daeghen, al waertsaeke dat den gheaccuseerden geen declinatoire en hadde gheproposeert.

ART. XVI

De Recusaetien die gheproposeert sullen worden teghen de Prevoosten vande Mareschallen voor het wysdom vande Competentie, sullen ghejugiert worden in het Presidiael op t' rapport vanden Assesseur vande Mareschaussee, ofte van eenen Raetsheere van den banck, ter optie vande partie die de selve sal presenteren; ende de gheene teghen den Assesseur oock by eenen vande Officieren van den selven banck : Ende de Recusaetien die gheproposeert sullen worden naer het wysdom vande Competentie, sullen worden gheregleert in den rechtbank daer het crimineel proces sal moeten worden ghewesen.

ART. XVII

Den gheaccuseerden en sal niet moghen gheslaeckt worden om wat reden het sy voor het wysdom vande Competentie, nochte oock daernaer, dan by Sententie van het Presidiael ofte Siege, t' welcke het proces sal moeten definitivelick jugieren.

ART. XVIII

De wysdommen van Competentie en sullen niet moghen ghegheven worden dan by seven Jugen voor t' minste; ende die daer oversitten, sullen ghehouden syn danof de minute te onderteeckenen, aen het welcke wy bevelen aende ghene die presideren sal, ofte aenden Prevoost de handt te houden, op peine teghen elck van interdictie, vyfhondert ponden boete t' Onse waert, ende vande schaeden ende interesten vande partien.

ART. XIX

De Competentie en sal niet moghen worden ghewesen te sy dat den gheaccuseerden ghehoort is gheweest inde Caemer, ter presentie van alle de Rechters, danof mentie ghemaeckt sal worden in het wysdom, mitsgaeders vande redenen vande Competentie, op de verbeurten ghedreghen by het voorgaende Article teghen den President, ende van nulliteyt vande procedure die ghedaen sal worden sedert het Jugieren vande Competentie.

ART. XX

Het wysdom vande Competentie sal ghepronoceert, gheinsinueert, ende copie ghegheven worden op den staenden voet aenden gheaccuseerden; op peine van nulliteyt vande proceduren, ende van alle costen , schaeden, ende interesten teghen den Prevoost ende den Greffier vanden rechtbanck, alwaer de Competentie ghejugiert sal hebben gheweest.

ART. XXI

Ist saeke dat den Prevoost verclaert is incompetent, den gheaccuseerden sal worden vervoert inde vanghenisse vanden Juge vande plaetse, daer het misdaet ghedaen sal hebben gheweest, ende de tichten, ende informaetien, proces verbael van t' ghevanck, ende interrogatorien vanden gheaccuseerden, ende andere stucken, ende proceduren gheleyt in syn Greffie : t' welcke wy willen gheexecuteert te worden ten langsten binnen de twee daeghen, naer het wysdom van d' incompetentie; op peine van interdictie voor drie jaeren teghen den Prevoost, van vyf hondert ponden boete t' Onse waert, ende vande costen, schaeden, ende interesten, vande partien.

ART. XXII

Den Prevoost die ghedeclareert sal hebben gheweest competent, sal ghehouden syn terstont voort te procederen tot het volmaecken van het proces met synen Assesseur, soo niet met eenen Raetsheere van den rechtbanck, daer het sal moeten worden ghejugiert, inghevolghe vande distributie die den President danof sal doen.

ART. XXIII

By aldien naer het instellen van t' proces om een Prevoostelick misdaet, voorvallen nieuwe tichten van crymen de welcke niet prevoostelick en syn, waerof geene clachte en is gheweest in Justitie, sy sullen ghesaemdelick worden gheinstrueert, ende ghewesen Prevoostelick.

ART XXIV

Geene Prevoostelicke Sententien, preparatoire, interlocutoire, ofte definitive en sullen moghen ghegheven worden dan by seven, ten minsten, Officieren, ofte ghegradueerde, inghevalle dat in den rechtbanck geen Jugen ghenouch en syn; ende sullen de gheene die daerover gheseten sullen hebben, ghehouden syn de minute te teeckenen, op peine van nulliteyt; ende den Greffier de selve daer toe te interpelleeren, op peine van vyf hondert ponden boete t' synen laste, ende teghen elck die het weygert.

ART. XXV

Men sal vande Prevoostelicke vonnissen maecken twee minuten, die onderteeckent sullen worden byde Jugen, danof d' eene blyven sal ter Greffie van het Siege daer het proces ghejugiert sal hebben gheweest, ende d' andere ter Greffie vande Mareschaussee, op peine van interdictie voor drie jaeren teghen den Prevoost, ende van vyf hondert ponden boete : Verbieden onder ghelycke peine aen beede de Greffiers te nemen eenighe rechten voor het ontfanghen ende enregistreren vande twee minuten.

ART. XXVI

Ist saeke dat den gheaccuseerden gheleyt is op den pynbanck, het proces verbael van torture sal ghemaeckt worden by den rapporteur ter presentie van eenen Raetsheere vanden rechtbanck, ende vanden Prevoost.

ART. XXVII

De costen by het Prevoostelick vonnisse aenghewesen, sullen ghetaxeert worden byden Prevoost inde teghenwoordicheyt vanden Rapporteur, die daer voor niet en sal moghen vraeghen eenighe rechten; ende by aldien daerof appel gheinterjecteert is, den Rechtbanck die het vonnisse ghegheven sal hebben, sal danof kennisse nemen in leste ressort.

ART. XXVIII

Belasten aende Vice-Baillius, Vice-Senechaelen, & Criminele Lieutenanten van corten Tabbaert, t' observeren t' ghonne voorschreven is in t' regaerdt vande Prevoosten; ende inde voorder proceduren, sullen Onse andere Ordonnantien by hun worden gheobserveert. En verstaen nochtans niet t' innoveren de fonctien ende rechten vanden Criminelen Lieutenant van corten Tabbaert van Ons Chastelet van Parys.

III. TITEL

Vande Clachten, Aendraeghynghen, ende Accusaetien

ART. I

De clachten sullen moghen gheschieden by Requeste, ende sullen alleenelick daete hebben vanden dach dat den Juge, ofte in syn absentie den outsten Practicien vande plaetse deselve sal hebben beandtwoordt.

ART. II

De clachten sullen oock moghen gheschreven worden byden Greffier in presentie vanden Juge. Verbieden aende Deurewaerders, Sergeanten, Archiers, ende Notarissen de selve te ontfanghen, op peine van nulliteyt, ende aende Jugen de selve aen hun te addresseren, op peine van interdictie.

ART. III

En verstaen nochtans niet te innoveren aengaende de fonctie vande Commissarissen van Ons Chastelet van Parys, in het aenveirden vande Clachten, dewelcke sy ghehouden sullen syn te brynghen ter Greffie, mitsgaeders alle de informaetien ende proceduren by hun ghedaen binnen de vierentwyntich uren, danof sy mentie sullen doen maecken byden Greffier beneden haerlieden expeditie, ende of het is voor, ofte naer middach, op peine van hondert ponden boete, d' helft t' Onse waert, ende d' helft voor de partie die haer danof sal beclaeghen.

ART. IV

Alle de bladeren vande clachten sullen gheteeckent worden by den Juge, ende by den claeghenden, soo hy can teeckenen, ofte by synen Procureur daertoe hebbende speciaele procuraetie : ende sal op de minute ende op de grosse expresse mentie ghemaeckt worden van syne onderteeckenynghe, ofte van syn refuys : t' welck wy willen gheobserveert te worden byde Commissarissen van het Chastelet van Parys.

ART. V

Die clachte doen, en sullen niet ghehouden syn voor partie civile, ist saeke sy het selve niet formelick en declareeren ofte byde clachte, ofte by naervolghende Acte, die sal moghen gheschieden in alle staet vande saeke, waerof sy sullen moghen desisteren binnen de vierentwyntich uren ende niet daer naer. Ende in cas van afstandt, en sullen niet ghehouden syn inde costen gheschiet sedert dat d' insinuaetie danof ghedaen sal hebben gheweest : sonder prejudicie nochtans vande schaeden ende interesten vande partien.

ART. VI

Onse Procureurs ende die vande Heeren sullen een Register hebben om te aenveirden, ende doen schryven de Denonciaetien, die ghecircumstantieert, ende onderteeeckent sullen worden byde Denonciateurs, ist dat sy konnen teeckenen; soo niet sy sullen worden gheschreven in haerlieden presentie by den Greffier van den banck, die danof mentie maecken sal.

ART. VII

De Accusateurs ende aenbrenghers die bevonden sullen worden onghefondeert, sullen ghecondemneert worden inde costen schaeden, ende interesten vande gheaccuseerde, ende in grooter peine indien het behoort : t' welcke oock plaetse sal hebben in t' regaerdt van die hun niet en sullen hebben partie gheformeert, ofte die hun partie ghedeclareert hebbende, danof sullen hebben ghedesisteert, ist by aldien hunne clachten calumnieus ghejugiert worden.

ART. VIII

Ist saeke dat daer geene partie civile en is, de processen sullen vervolght worden ter diligentie, ende op den naem van Onse Procureurs, ofte vande Procureurs van heerelicke Justitien.

IV. TITEL

Vande verbaele Processen der Jugen

ART. I

De Jugen sullen op den staenden voet, ende sonder vande plaetse te wycken maeken proces verbael vanden staet inden welcken de ghequetste persoonen, ofte doode lichaemen sullen worden ghevonden : alsmede vande plaetse daer het misdaet sal hebben ghecommitteert gheweest, ende van al het ghonne dat soude moghen dienen tot ontschuldynghe, ofte overtuyghynghe.

ART. II

De verbaele processen sullen ghedreghen worden ter Greffie binnen de vierentwyntich uren; mitsgaeders de wapenen, meubelen, ende bagagen, die sullen konnen dienen tot de preuve, ende sullen dien-volghens deel maecken vande stuckx van het proces.

V. TITEL

Vande Rapporten der Medecyns, ende Chirurgyns

ART. I

De ghequetste persoonen sullen sich moghen doen visiteeren by Medecyns, ende Chrirurgyns, die hun rapport sullen affirmeeren waerachtich te wesen, t' welck plaetse sal hebben in t' regaerdt vande persoonen de welcke sullen in rechte agieren voor de gheene die overleden syn; ende het rapport sal ghevought worden by het proces.

ART. II

De Jugen sullen nochtans moghen ordonneeren eene tweede visitaetie by Medecyns ende Chirurgyns ghedenommeert van Officie weghe, de welcke den eedt sullen doen, waerof acte sal worden ghedepescheert, ende naer hunne visitaetie, sullen danof op den staenden voet maecken ende onderteeckenen hun rapport, om gheleyt te worden ter Greffie, ende ghevought by het proces, sonder dat ghemaeckt sal moghen worden eenich proces verbael, op peine van hondert ponden boete teghen den Juge, d' helft t' Onse waert, ende d' helft voor de partie.

ART. III

Willen dat in alle de rapporten, die in Justitie ghegheven sullen worden, voor het minste assisteert een vande Chirurgiens ghecommitteert by onsen eersten Medecyn in de plaetsen daerder syn, op peine van nullitheyt vande rapporten.

VI. TITEL

Van Informaetien

ART I

De ghetuyghen sullen worden ter handt ghedaen by onse Procureurs, ofte die vande Heeren, als oock byde partie civile.

ART. II

De kynders van d'een ende d'ander sexe, alhoewel onder den ouderdom van pubertheyt, sullen moghen aenveirt worden om ghetuyghenisse te gheven, behoudens in het wysen byde Jugen sulck regaerdt te nemen op de nootsaeckelickheyt, ende vasticheyt van hunne ghetuyghenisse, als naer behooren.

ART. III

Alle persoonen ghedagvaert om in ghetuyghenisse ghehoort, gherecoleert, ofte gheconfronteert te worden, sullen ghehouden syn te compareeren om te voldoen aende daeghynghen ende sullen de Weerlicke daer toe bedwonghen konnen worden by boete op het eerste deffaut, ende by t' vanghen van hunne persoonen in ghevalle van contumaetie : selfs de Geestelicke by boete, tot betaelen van welcke sy bedwonghen sullen worden door het saisieren van hun temporeel : Bevelen aende Reguliere Oversten van te toen compareeren hunlieden Religieusen, op peine van saisissement van hun temporeel, ende suspensie vande privilegien by Ons aen hun gheaccordeert.

ART. IV

De ghetuyghen aleer ghehoort te worden, sullen doen blycken van het exploit dat hun ghegheven sal hebben gheweest om te deposeeren, danof in hunne depositien mentie sal worden ghemaeckt : de Rechteren sullen nochtans de ghetuyghen moghen hooren van Officie weghe, ende sonder daeghynghe in ghevalle van flagrant delict.

ART. V

De ghetuyghen sullen eedt doen, ende ondervraecht worden van hunnen naem, toenaem, ouderdom, qualitheyt, woonste, ende of sy dienstboden syn, ofte domestycken, bloetvrienden, ofte gheallieerde vande partien, ende in wat graedt : ende sal van alles mentie ghemaeckt worden op peine van nullitheyt vande depositie, ende vande costen, schaeden ende interesten vande partien teghen den Juge

ART. VI

De Jugen, selfs die van onse Hoven, en sullen niet moghen committeeren hun clercken ofte andere persoonen om d' informaetien te schryven die sy houden sullen binnen ofte buyten hunnen rechtbanck, ist' saeke dat daer eenen Greffier is, ofte ghecommitteerden tot het exercitie vande Greffie, ten sy deselve absent waeren, sieck, ofte dat sy eenich ander wettelick beletsel hadden.

ART. VII

Niettemin de ghene die sullen executeeren Commissien by Ons uutghegheven, sullen moghen committeeren sulcke persoonen als hun goetduncken sal, byde welcke sy den eedt sullen doen presteeren.

ART. VIII

Verbieden het ghebruyck vande Adjointen inde informaetien, tensy inde saeken ghementioneert in het Edict van Nantes.

ART. IX

De depositie sal gheschreven worden byden Greffier inde presentie vanden Juge, ende by hem onderteeckent, byden Greffier ende den ghetuyghe, soo hy can teeckenen, soo niet, sal danof mentie ghemaeckt worden, ende elck pagie sal byden Juge ghecotteert ende onderteeckent worden, op peine van alle costen, schaeden, ende Interesten.

ART. X

De depositie van yder ghetuyghe sal gheregleert worden tot lastynghe ofte ontlastynghe.

ART. XI

De ghetuyghen sullen secreetelick ende separaetelick ghehoort worden, ende sullen heurlieden depositie moeten onderteeckenen naer dat de selve hun voorgelesen sal hebben gheweest, ende dat sylieden verclaert sullen hebben dat sy by de selve standt-vastich blyven, danof mentie ghemaeckt sal worden byden Greffier, op de peinen ghedreghen by het vyfde Article hier vooren.

ART. XII

Geene tuschen-regels en sullen moghen ghemaeckt worden, ende den Greffier sal ghehouden syn het gheroyeerde te doen approbeeren, ende de renvoyen onderteeckenen byden ghetuyghe, ende byden Juge, op de selve verbeurten.

ART. XIII

De taxaetie vande costen ende salarissen vanden ghetuyghe sal ghedaen worden byden Juge. Verbieden aen onse Procureurs ende de ghene vande Heeren, ende aende partien van yet te gheven aende ghetuyghen, ten sy dat het alsoo is gheordonneert.

ART. XIV

De depositien die van onweirden verclaert sullen hebben gheweest by faute van formalitheyt, sullen moghen herghedaen worden, ist' saeke dat byden Juge aldus gheordonneert wordt.

ART. XV

Verbieden aende Greffiers communicaetie te gheven vande informaetien, ende andere secreete stucken van het proces, nochte sich te ontmaecken vande minuten, ten sy inde handen van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren, die hun daermede sullen belasten op het Register, ende sullen teeckenen den dach ende ure, om de selve terstont ende ten langsten binnen drye daeghen wederom te brynghen, op peine van interdictie teghen den Greffier, ende van hondert ponden boete, d' helft t' Onse waert, ende d' helft voor de partie.

ART. XVI

De Rapporteurs sullen oock moghen intrecken de minuten, om hun danof te dienen in t' visiteren van het proces : ende sullen ghehouden syn de selve wederom te brynghen vierentwyntich uren naer het wysdom, op de selve verbeurten.

ART. XVII

De Greffiers ghecommitteert byde Officieren van onse Hoven, sullen ghehouden syn de minuten te brynghen in d'Hoven die hun sullen hebben ghecommitteert, binnen derden daeghe naer dat de procedure sal syn voleyndight, by aldien sy is ghedaen gheweest ter plaetse vande Jurisdictie, ofte binnen de thien mylen, ende sal het dilay verlanght worden met eene dach voor de distantie van elcke thien mylen, op peine van vierhondert ponden boete d' helft voor Ons, ende d' helft voor de partie, ende van alle costen, schaeden, ende interesten. T' welcke sal worden gheexecuteert byden ghecommitteerden Greffier, al waert' soo dat hy de salaerissen noch niet ontfanghen en hadde, danof in sulck gheval, aen hem ghegheven sullen worden executoriaelen byden ordinairen Greffier, volghens de taxaetie vanden Commissaris, die daer vooren niet en sal moghen eenighe oncosten pretendeeren.

ART. XVIII

Bevelen aende Greffiers, Sackbewaerders van onse Hoven, Grooten Raedt, ende Raedt van onse Ayden, te houden een particulier Register, ghebonden, ende ghecyffert, behelsende in het eerste blat het ghetal danof het sal ghecomposeert syn. T' welcke plaetse sal hebben inde Presidiaele Hoven, Balliagen, Senechausseen, Mareschausseen, Prevoostschappen, ende alle andere Conincklicke ende Heerelicke Justitien, van welcke het Register gheparapheert sal wesen in alle de blaederen byden Criminelen Juge, om daer in byde Greffiers soo van onse Hoven, als de andere gheenregistreert te worden alle de proceduren die ghedaen ofte ghebrocht sullen worden, ende hunne daete, mitsgaeders den naem, ende qualitheyt vanden Juge ende vande partie, al vervolghens, ende sonder eenich wit te laeten: waer vooren den Greffier geene costen nochte rechten en sal moghen nemen: ende sullen ghehouden syn sich te belasten ende ontlasten op het Register, de Officieren die communicaetie moeten nemen vande stucken.

ART. XIX

De Greffiers vande Prevoostschappen ende Conincklicke Casselrien, ende die vande Heeren, sullen ghehouden syn yder jaer, inde maenden Junij ende Decembris, te senden ter Greffie van t' Balliage, ende Senechaussee, alwaer heurlieden appellen mediaetelick ofte immediaetelick resorteeren, een extrait van hun crimineel Register, danof hun ontlastynghe sal ghegheven worden sonder oncost : ende die vande Balliagen, Senechausseen, ende Mareschausseen, sullen ghehouden syn in t' beginsel van elck jaer, ten senden aen onsen Procureur Generael, een yder in syn ressort, een extrait van hunlieden consignaetien; selfs den staet vande Brieven van graetie, ofte abolitie gheinterineert in hunne Rechtbancken met de proceduren ende Sententien van interinement, ende copie vande extraiten die hun het voorgaende jaer ghesonden sullen hebben gheweest byde Greffiers vande inferieure Justitien.

VII. TITEL

Van Monitoiren

ART. I

Alle Jugen, selfs Geestelicke, ende die vande Heeren, sullen moghen toelaeten te vercryghen Monitoiren, als ist' datter geen beghinsel van preuve en is, nochte weygherynghe by de ghetuyghen van te deposeeren.

ART. II

Bevelen aende Officiaelen op peine van saisissement van hun temporeel, t' accordeeren de Monitoiren die den Juge sal toeghelaeten hebben te vercryghen.

ART. III

De Monitoiren en sullen geene andere faiten inhouden als de ghene begrepen in het wysdom t' welcke toeghelaeten sal hebben de selve te vercryghen, op peine van nullitheyt, soo vande Monitoiren als t' ghene dat inghevolghe van dien ghedaen sal hebben gheweest.

ART. IV

De persoonen en sullen niet moghen ghenaemt nochte te kennen ghegheven worden byde Monitoiren, op peine, van hondert ponden boete teghen de partie, ende van noch meerder indien het behoort.

ART. V

De Pastooren, ende hun Vicarissen sullen ghehouden syn, op peine van saisissement van hun temporeel, de publicaetie van t' Monitoire te doen op het eerste versouck, die nochtans ghedaen sal moghen worden in ghevalle van weygherynghe, by eenen anderen Priester van Officie weghe byden Rechter ghedenommeert.

ART. VI

Ist saeke dat d'Officiaelen, Pastooren, ofte Vicarissen, naer t' saisissement van heurlieden temporeel aen hun gheinsinueert, weygheren te accordeeren ende publiceeren het Monitoire, onse Jugen sullen moghen ordonneren de distributie van hun incommen aende Hospitaelen ofte de aerme der plaetsen.

ART. VII

De Officiaelen en sullen niet moghen nemen nochte ontfanghen voor yder Monitoire meer dan dertich stuyvers, hunnen Greffier thien stuyvers, daerinne begrepen de rechten vanden zeghel; ende de Pastooren ofte Vicarissen thien stuyvers, op peine van restitutie van het quadrupel; sonder dat nochtan inde plaetsen daer men ghewoon is min te gheven, de rechten sullen moghen worden vermeerdert.

ART. VIII

Die hun opposeeren aende publicaetie van het Monitoire, sullen ghehouden syn domicilie te kiesen inde plaetse vande Jurisdictie vanden Juge die danof t' vercryghen sal hebben toegelaeten, op peine van nullitheyt van hunlieden oppositie : Ende sullen sonder commissie, nochte bevel, aldaer moghen ghedaghvaert worden, om te compareeren ten sekeren daeghe ende ure, ten langsten binnen drie daeghen, ten sy dat daer appel waere als van abuys.

ART. IX

D'oppositie sal worden gheplaideert ten daeghe dienende, ende het Wysdom dat ghegheven sal worden, gheexecuteert niet teghen-staende oppositie; ofte appel, selfs als van abuys. Verbieden aen onse Hoven, ende alle andere Jugen te gheven verbodt ofte staet van de selve ter executie te legghen, ten sy naer ghesien te hebben de informaetien ende het Monitoire, ende opde Conclusien van onse Procureurs : Verclaeren van onweirden alle de ghene die souden konnen vercreghen worden. Willen, sonder dat van noode sy danof lichtynghe te versoucken, dat alle de Arresten, Wysdommen, ende Sententien worden gheexecuteert, ende de partien die requeste sullen hebben ghepresenteert om staet ofte verbodt, ende de Procureurs die hun daerin sullen gheoccupeert hebben, elck in hondert ponden boete, die niet en sal moghen quytgescholden nochte ghemodereert worden, applicaebel d' helft aen Ons, ende d' helft aende partie.

ART. X

De revelatien die ontfanghen sullen hebben gheweest byde Pastooren ofte Vicarissen sullen by hun ghesonden worden ghezeghelt ter Greffie vande Jurisdictie daer het proces sal worden beleet : ende byde Jugen voorsien inde costen van het voyaege, naer behooren.

ART. XI

In criminele materie onse Procureurs, ende die vande Heeren, ende de Promoteurs vande Officiaelen, sullen communicaetie hebben vande revelaetien vande ghetuyghen : ende de partien civile, alleenelick van hunnen naem, ende domicilie.

VIII. TITEL

Van bekentenisse der gheschriften, ende onderteeckenynghen, in criminele materien

ART. I

De gheschriften, ende particuliere onderteeckenynghen die sullen konnen dienen tot de preuve, sullen ghepresenteert worden aen de gheaccuseerde naer den eedt by hun ghedaen t' hebben, ende sullen afghevraeght worden te bekennnen of sy deselve hebben gheschreven ofte gheteeckent. Waernaer die sullen worden gheparapheert byden Juge, ende den gheaccuseerden, soo hy deselve wil ende kan parapheeren : soo niet sal danof mentie ghemaeckt worden, ende de stucken sullen ghevought blyven aende informaetien.

ART. II

Ist' saeke den gheaccuseerden heeft bekent de stucken gheschreven ofter gheteeckent te hebben, de selve sullen teghen hem gheloove doen, ende en sal danof geene verificaetie ghedaen worden.

ART. III

Sullen vanderghelycken gheloove doen de gheschriften, ende onderteeckenynghen van eene vremde handt, dewelcke den gheaccuseerden sal hebben bekendt.

ART. IV

Ist' saeke dat den gheaccuseerden weygert de stucken te bekennen, ofte verclaert die niet gheschreven, nochte gheteeckent te hebben, de Jugen sullen ordonneeren dat deselve gheverifiert sullen worden met stucken van ghelyckenisse.

ART. V

De stucken van ghelyckenisse sullen wesen authentyck, ofte bekent byden gheaccuseerden.

ART. VI

Onse Procureurs, ofte de ghonne vande Heeren, ende de partien civile sullen moghen besorghen stucken van ghelyckenisse.

ART. VII

De stucken van ghelyckenisse sullen byden Juge aenden gheaccuseerden ghepresenteert worden, om danof te convenieren, ofte de selve te wederlegghen, sonder dat hem daertoe ghegheven wordt eenich dilay, nochte raedt; ende by aldien hy daer van overeencomt, sy sullen gheparapheert worden by hem ende byden Juge, die danof t' ontfanghen sal ordonneeren.

ART. VIII

Ist' saeke dat de stucken worden wederleyt byden gheaccuseerden, ofte dat hy weygert danof te convenieren, den Juge sal daer van maecken syn proces verbael, om daerin te voorsien naer dat het selve ghecommunicquiert sal hebben gheweest aen onsen Procureur, ofte dien vande Heeren, ende aende partie civile.

ART. IX

De verificaetie sal ghedaen worden met de stucken van ghelyckenisse, by Experte, ende Meester-Schryvers van Officie weghe byden Juge gedenommeert.

ART. X

Ist' saeke den Juge ordonneert dat de stucken van ghelyckenisse sullen worden gerejecteert, onse Procureurs, ofte de ghene vande Heeren ende de partie civile, sullen ghehouden syn andere te besorghen binnen het dilay t' welcke sal worden gheordonneert : anderssins de stucken danof de verificaetie sal hebben gheweest, sullen gheweirt worden uut het proces.

ART. XI

De stucken van ghelyckenisse ende de ghene die sullen moeten worden gheverifieert, sullen aen yder vande Experten in t' by-sonder ghegheven worden, om deselve te sien, ende met moete te examineeren.

ART. XII

De Experte sullen worden ghehoort, gherecoleert, ende gheconfronteert separaetelick, ghelyck de andere ghetuyghen.

ART. XIII

In t' procedeeren tot het recolement vande Experte, de stucken van ghelyckenisse, ende de ghene die sullen moeten worden gheverifieert, sullen aen hun ghepresenteert worden; ende inde confrontaetie, sy sullen t' worden aende Experte, ende aende gheaccuseerde.

ART. XIV

Sullen als ghetuyghen moghen ghehoort worden die, de welcke sullen hebben sien schrijven, ofte teeckenen de stuckx, die sullen konnen dienen tot convictie vande gheaccuseerde, ofte die op eenighe andere maniere danof kennisse sullen hebben.

IX. TITEL

Van t' crym van valscheyt soo principael als incidenteel

ART. I

De clachten, denonciaetien, ende beschuldynghen van valscheyt, ende de andere proceduren sullen gheschieden op de selve vorme ende maniere ghelyck de ghonne van alle de andere misdaeden : ende de informaetien sullen ghehouden worden soo by ghetuyghen, als by Experte, die by den Juge van Officie weghe sullen worden ghedenommeert.

ART. II

De stuckx die men pretendeert vervalscht te wesen, sullen ghegheven worden in handen vanden Juge om proces verbael te maecken van hunnen staet, die te representeren aende partie civile om de selve te parapheeren in syne presentie, ist' saeke dat partie de selve wilt ofte kan parapheeren; soo niet sal danof mentie ghemaeckt worden : ende naer gheparapheert gheweest te hebben by den Juge, sullen de selve gheleyt worden ter Greffie.

ART. III

De selve sullen oock ghepresenteert worden aende ghetuyghen die kennisse sullen ghehadt hebben vande vervalschynghe.

ART. IV

De maniere gheordonneert om te bekennen de gheschriften, ende onderteeckenynghen in criminele materie, sal worden gheobserveert inde instructie die ghemaeckt sal worden door de depositie vande Experte, dienende tot de preuve vande valscheyt principael ofte incidenteel.

ART. V

Den heeschere in claghte van valscheyt sal ghehouden syn te consigneeren, ende danof acte te voughen by syn requeste, te weten in onse Hoven de somme van hondert ponden : in de Rechtbancken de welcke aldaer immediaetelick ressorteeren t' sestich ponden, ende inde andere, twyntich ponden : welcke sommen sullen ontfanghen, ende ghegheven worden aen de ghene den Juge het sal ordonneeren, door den Ontfangher vande boeten soo daer een is, soo niet byde Greffiers vande Jurisdictien, die hun daermede sullen belasten als Depositarissen, sonder rechten nochte costen, ende sonder dat sy de selve sullen moghen employeren in ontfanck, nochte hun danof ontmaecken, ten sy de selve definitivelick aenghewesen hebben gheweest : om naer het wysdom vande clachte van valscheyt, oock sonder oncost weder-ghegheven, ofte ghelevert te worden aende ghene het sal behooren.

ART. VI

Inde valscheyt incidentele, de requeste vanden heeschere sal gheteeckent worden by hem, ofte synen Procureur machtich by speciael last ghevoucht aende Requeste, ten eynde van by den verweirdere te doen verclaeren, of hy hem wilt behelpen met het stuck datmen mainteneert valsch te wesen.

ART. VII

Den Juge sal ordonneeren op den voet vande Requeste, dat de clachte ghedaen sal worden ter Greffie, ende den verweirdere ghehouden te verclaeren binnen een behoorelick dilay volghens de distantie van syne woonste, of hy hem wilt behelpen met het stuck beclaecht van valscheyt.

ART. VIII

Ist' saeke dat den verweirdere verclaert hem niet te willen behelpen met het stuck, t' selve sal uut het proces gheweirt worden, behoudens te voorsien aende schaeden ende interesten vande partie, ende de valscheyt extraordinairelick te vervolghen by onse Procureurs, ofte de ghene vande Heeren. Ende in materie beneficiele den verweidere te benemen van het ghecontesteert beneficie, Ist' saeke dat hy het valsch stuck heeft ghemaeckt of laeten maecken, ofte de valscheyt van het selve gheweten.

ART. IX

Ist' saeke den verweirdere verclaert hem met het stuck te willen behelpen, het sal gheleyt worden ter Greffie, ende d'Acte danof gheinsinueert aenden heeschere om syne clachte te formeeren binnen vierentwyntich uren. Ende den Juge sal ordonneeren dat de minute sal worden ter Greffie ghebrocht binnen het dilay, t' welcke sal worden gheregleert naer de distantie vande plaetsen : soo niet, het stuck gheweirt uut het proces.

ART. X

Den heeschere of synen raedt, sal communicaetie nemen van het stuck door de handen vanden Greffier sonder van daer te gaen.

ART. XI

De middelen van valscheyt sullen ter Greffie gheleyt worden binnen drie daeghen voor het langhste, ende en sal danof geene copie nochte communicaetie aen den verweirdere ghegheven worden.

ART. XII

De Jugen sullen de selve moghen voughen volghens hunne qualitheyt, ende den staet van het proces.

ART. XIII

Ist' dat de middelen syn pertinent ofte ontfanghelick, de preuve sal danof worden gheordonneert door titels, door ghetuyghen, ende door ghelyckenisse van geschriften, ende onderteeckenynghen by Experte, de welcke by het selve wysdom van officie weghe sullen worden ghedenommeert, behoudens die te recuseeren.

ART. XIV

Het wysdom sal oock inhouden de middelen ende faiten die ontfanghelick sullen verclaert hebben gheweest, ende en sal van geene andere, preuve ghedaen worden.

ART. XV

De stuckx beclaecht van valscheyt, ende die van ghelyckenisse, sullen gheleyt worden inde handen vande Experte, naer eedt ghedaen te hebben : ende hun rapport overghelevert aenden Juge, volghens dat het gheordonneert is by het 13. Article, Titel van t' gaen ter plaetse, in onse Ordonnantie vande maent van April 1667.

ART. XVI

Ist' saeke datter beswaerynghe is, de Jugen sullen moghen decreteeren, ende ordonneeren dat de Experte sullen wederom separaetelick ghehoort worden in hun rapport, gherecoleert ende gheconfronteert ghelyck de andere ghetuyghen.

ART. XVII

Den heeschere in valscheyt die sal vervallen, sal worden ghecondemneert in drie hondert ponden boete in onse Hoven, hondert en twyntich ponden inde Rechtbancken die immedaetelick daer onder ressorteren, ende t' sestich ponden inde andere, applicaebel de twee derden aen Ons, ofte aende Heeren die t' behooren sal, ende het ander aende partie : op welcke de gheconsigneerde sommen afghetrocken sullen worden. Ende sullen de Jugen moghen noch in meerder boete condemneeren indien het daer toe staet.

X. TITEL

Van Decreten, hunne executien, ende slaeckynghen

ART. I

Alle decreten sullen ghegheven worden opde conclusien van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren.

ART. II

Naer de qualitheyt vande crymen, preuven, ende vande persoonen, sal gheordonneert worden, dat partie sal worden ghedachvaert om ghehoort te wesen, inghedaecht om te compareeren in persoone, ofte gheapprehendeert byden lyfve.

ART. III

De dachvaert om ghehoort te wesen, sal worden verandert in Decret van personele indaeghynghe ist' saeke dat de partie niet en compareert.

ART. IV

De personele indaeghynghe sal verandert worden in decret van prise de corps, Ist' saeke dat den gheaccuseerden niet en compareert binnen het dilay, t' welcke gheregleert sal worden byde personele indaeghynghe naer de distantie vande plaetsen, ghelyck in de dachvaerden in civile materie.

ART. V

De verbaele processen vande Presidenten, ende Raets-Heeren van onse Hoven sullen moghen ghedecreteert worden van prise-de-corps : ende die van onse andere Jugen alleenelick van personele indaeghynghe, ten sy naer dat hunne assistenten wederom ghehoort sullen hebben gheweest.

ART. VI

De verbaele processen vande Sergeanten ofte Deurwaerders, selfs van onse Hoven, en sullen niet moghen ghedecreteert worden; ten sy in ghevalle van rebellicheyt aende Justitie, alleenelick van personele indaeghynghe : maer naer dat sy ende hunne ghetuyghen wederom ghehoort sullen hebben gheweest, de Jugen sullen moghen decerneeren prise-de-corps, indien t' cas het soo verheyscht. En verstaen nochtans niet t' innoveeren het ghebruyck vande maistrysen van onse Waeteren, ende Foreesten, inde welcke, de verbaele processen vande bosch-Bewaerders, Wachters, ende Sergeanten, worden ghedecreteert, selfs van prise-de-corps.

ART. VII

Den ghenen teghen wie sal ghedecerneert syn dachvaert om ghehoort te wesen, of decret van personele indaeghynghe, en sal niet moghen ghevanghen worden, ten sy datter nieuwe beswaerynghen voorvallen, ofte dat by secreete deliberaetie van onse hoven, gheresolveert is gheweest, dat hy compareerende sal worden vast ghehouden, t' welcke niet en sal moghen gheordonneert worden by eenighe andere van onse Jugen.

ART. VIII

Prise-de-corps sal moghen ghedecerneert worden op de enckel notorietheyt om crym van duël, op de clachte van onse Procureurs teghen de vagabonden, ende op de ghone vande Meesters des huysghesins om domestycke crymen ende misdaeden.

ART. IX

Naer dat eenen gheaccuseerden gheapprehendeert op het fait, ofte op den ghemeenen roup sal ghevanghen syn, den Juge sal ordonneeren dat hy sal worden vast ghestelt, ende gheannoteert op het Register vande vanghenisse, ende sal danof de notitie aen hem worden gheinsinueert sprekende aen syne persoone.

ART. X

D' Ordonnantie van dachvaert, teghen eenen Juge ofte Officier van Justitie, om ghehoort te syne, en sal geene interdictie medebrynghen.

ART. XI

Het decret van personele indaeghynghe, ofte prise-de corps, sal van rechte interdictie mede-brynghen.

ART. XII

Sal voort-gheprocedeert worden tot d'executie van alle decreten, selfs van prise-de corps, niet-teghenstaende alle appellaetien, selfs als van incompetenten, ofte gherecuseerden Juge, ende alle andere, sonder te vraeghen permissie, nochte pareatis.

ART. XIII

Sullen nietemin de ghene op wiens versouck de decreten sullen worden gheexecuteert, ghehouden syn te kiesen domicilie inde plaetse daer d'executie sal gheschieden : sonder nochtans eenighe Jurisdictie t' attribueeren aenden Juge van het ghecosen domicilie.

ART. XIV

De Deurwaerders, Sergeanten, Archiers, ende andere Officieren belast met d'executie van eenighe decreten, ofte bevelen van Justitie, aen de welcke men sal ghedaen hebben eenighe wederspannicheyt, exces ofte violentie, sullen danof maecken proces verbael, t' welcke sy terstont sullen legghen in de handen vanden Juge om daerin te wesen voorsien, ende danof een' expeditie ghesonden te worden aen onsen Procureur Generael : sonder dat nochtans de instructie, ende het wysdom sullen moghen worden gheretardeert.

ART. XV

Bevelen aen alle Gouverneurs, onse Lieutenanten Generaels vande Provincien ende Steden, Ballius, Senechaelen, Meyers, ende Schepenen, stercke-hant te leenen, tot d'executie vande decreten ende van alle de ordonnantien van Justitie, selfs aende Prevoosten vande Mareschallen, Vice-Ballius, Vice-Senechaelen, hunne Lieutenanten ende Archiers, op peine dat heurlieden gagen sullen worden geroyeert in ghevalle van refuys, danof proces verbael sal ghemaeckt worden byde Jugen, Deurwaerders, ofte Sergeanten, om ghesonden te worden aen onse Procureurs Generaels elck in hun ressort, ende by Ons daerinne te worden voorsien.

ART. XVI

De gheaccuseerde die vastghehouden sullen hebben gheweest, sullen terstont gheleyt worden in vanghenisse, sonder ghehouden te moghen worden in particuliere huysen : ten sy ghedeurende hun gheley, ende in ghevalle van peryckel van wechleedynghe, danof mentie sal ghemaeckt worden in het proces verbael van ghevanck ende gheley, op peine van interdictie teghen de Prevoosten, Deurwaerders, ofte Sergeanten, van duysent ponden boete t' Onse-waert, ende vande schaeden ende Interesten vande partien.

ART. XVII

Verbieden aen alle Jugen, selfs de Officiaelen, t' ordonneeren dat eenighe partie ghebrocht sy, sonder scandael.

ART. XVIII

Ist' saeke dat t' cas het verheyscht, sal moghen ghegheven worden decret van prise-de corps teghen onbekende persoonen, ende op de designaetie van t' cleet vande persoone, ofte andere suffisante ; als oock op de aenwysynghe die danof sal worden ghedaen.

ART. XIX

Geene prise-de corps en sal ghedecreteert worden teghen de ghene domicilie hebbende, ten sy om crym dat ghepuniert moet syn met lichaemelicke ofte imfaemeerende straffe.

ART. XX

Onse Procureurs in d' ordinaire Justitien sullen ghehouden syn te senden aen onse Procureurs Generaels elck in hun ressort, inde maenden Januarii ende Julii van yder jaer, eenen staet by de Criminele-Lieutenanten, ende by hun onderteeckent, vande notitien op t' vanghenis-register ghehouden, ende recommandaetien ghedaen ghedeurende de ses voorgaende maenden inde vanghenissen van hunne Rechtbancken, op de welcke niet sal hebben ghevolcht definitif wysdom : behelsende de daeten vande decreten, notitien op t' vangenis-register ende recommandaetien : de naem, toenaem, qualitheyt ende woonste vande gheaccuseerde : ende sommierelick den inhoudt van de accusaetie ende den staet vande procedure : Ten welcken effecte alle acten, ende notitien van t' vanghenis-register sullen byde greffiers ende Cipiers ghegheven, ende den staet byde Booden overghedreghen worden sonder cost : op peine van interdictie teghen de Greffiers ende Cipiers, ende van hondert ponden boete t' Onse-waert : ende van ghelycke boete teghen de Booden. T' welcke plaetse sal hebben, ende op ghelycke verbeurte teghen de Procureurs vande Heerelicke Justitien, in t' regaerdt van onse Procureurs vande Rechtbancken alwaer sy ressorteeren.

ART. XXI

De gheaccuseerde teghen de welcke originairelick geen decret van prise-de corps en sal hebben gheweest, sullen gheslaeckt worden naer het interrogatoire, Ist' saeke datter geene nieuwe beswaerynghen by en commen, t' sy door hunne bekentenisse, ofte door de depositien van nieuwe ghetuyghen.

ART. XXII

Eenen ghevanghen om crym en sal niet moghen gheslaeckt worden by onse Hoven, ende andere Jugen, al waert' saeke dat hy sich vrywillichlick ghevanghen hadde ghegheven, sonder ghesien te hebben d' informatien, t' interrogatoire, de conclusien van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren, ende de andtwoorden vande civile partie sooder een' is, ofte de sommaetien van te andtwoorden.

ART. XXIII

De ghevanghens om crym en sullen niet moghen gheslaeckt worden, ten sy het gheordonneert is byden Juge, al ist' dat onse Procureurs ofte die vande Heeren, ende die vande civile partie daerin consenteeren.

ART. XXIV

En sullen oock de gheaccuseerde niet moghen gheslaeckt worden naer het wysdom, indien het selve medebrynght condemnaetie van lyfstraffe, ofte dat onse Procureurs, ofte die vande Heeren danof appelleeren : al ist' dat de civile partien daerin consenteeren, ende dat de boeten, aelemoessen, ende reparaetien hebben gheconsigneert gheweest.

XI. TITEL

Van Excusaetien ofte Exoinen der gheaccuseerde

ART. I

Den gheaccuseerden die niet en sal connen compareeren in Justitie ter oorsaecke van sieckte ofte quetsure, sal syne excusaetien doen presenteeren by procuraetie speciaele ghepasseert voor Notaris, dewelcke sal inhouden den naem vande Stadt, Borght ofte Dorp, Prochie, straete, ende huys, alwaer hy sal worden vastghehouden.

ART. II

De procuraetie en sal niet worden ontfanghen sonder rapport van eenen Medecyn van gheapprobeerde facultheyt, die verclaeren sal de qualitheyt ende accidenten vande sieckte, ofte quetsure, ende dat den gheaccuseerden hem niet en kan op den wech begheven sonder peryckel van het leven : danof de waerheyt sal bevesticht worden by eede vanden Medecyn voor den Juge vande plaetse, waer van ghemaeckt sal worden proces verbael, t' welcke oock sal ghevoucht worden byde procuraetie.

ART. III

D' excusaetie ofte exoine sal ghetoont worden aen onsen Procureur ofte den ghenen vande Heeren, ende communicaetie danof ghegheven aende civile partie, sooder een' is, die op een simpel acte ghehouden sal syn haer te vinden in d' Audientie daer d' excusaetie sal verthoont ende ontfanghen worden, sonder dat den bryngher vande stucken ghehouden sy te verclaeren dat hy expres ghesonden is om de selve te presenteeren, ende dat hy den gheaccuseerden heeft ghesien.

ART. IV

Ist' by aldien de redenen van d' excusaetie schynen wettelicke te wesen, men sal ordonneeren dat onse Procureurs, ofte die vande Heeren, ende de partien sullen respectivelick informeeren binnen een cort dilay, vande waerheyt vande excusaetie, ende van het contrarie.

ART. V

Het dilay om t' informeeren wesende overstreken, sal recht ghedaen worden op het incident vande excusaetie, op t' ghene men sal vynden gheproduceert.

XII. TITEL

Van Sententien van provisie

ART. I

De Jugen sullen moghen aen eene partie, indien het behoort, aenwysen eenighe sommen van pennynghen, om te voorsien aende alimenten ende medicamenten : t' welcke ghedaen sal worden sonder de conclusien van onse Procureurs ofte die vande Heeren.

ART. II

De selve Jugen en sullen niet moghen provisien accordeeren aen d'eene ende d'andere vande partien, op peine van suspensie van hunne Officien, ende van alle costen, schaeden, ende interesten.

ART. III

En sullen oock niet moghen accordeeren dan eene tweede provisie, indien sy van noode bevonden is, behoudens datter ten minsten vyfthien daeghen syn tuschen de eerste ende de tweede, sonder dat sy yet moghen profiteeren van d' eene ofte d' andere, nochte van alle de incidenten die daer uut sullen volghen.

ART. IV

De sententien van provisie en sullen niet moghen in staete ghehouden worden, nochte ten processe ghevoucht by de Jugen, die deselve sullen hebben ghegheven, op ghelycke peine.

ART. V

De pennynghen by provisie aenghewesen en sullen niet moghen ghesaisiert worden om d'oncosten van Justitie, ofte eenighe ander reden ofte pretext hoedaenich het sy, nochte gheconsigneert ter Greffie ofte elders op eine van nullitheyt vande consignaetie, van interdictie teghen de Greffiers, ende hun Commysen die de selve sullen hebben ontfanghen : ende niet teghenstaende de saisissementen, ende pretense consignaetien, de ghecondemneerde partien sullen moghen tot betaelynghe worden bedwonghen.

ART. VI

De sententien van provisie sullen worden gheexecuteert by saisissement vande goederen, ende ghevanck vande persoone vanden ghecondemneerden sonder borghe te stellen.

ART. VII

De sententien van provisie ghegheven by onse Ballius, Senechaelen ende andere Jugen, immedaetelick resorterende in onse Hoven, die niet en sullen excedeeren de somme van twee hondert ponden : die vande andere Conincklicke Jugen de welcke niet en sullen excedeeren hondert en twyntich ponden : ende vande Jugen vande Heeren, die niet en sullen excedeeren hondert ponden, sullen gheexecuteert worden niet teghenstaende, ende sonder prejuditie van het appel.

ART. VIII

Onse Hoven en sullen niet moghen in staete houden, nochte verbieden d' executie vande Sententien van provisie, sonder ghesien te hebben de tichten ende informaetien, ende de rapporten vande Medecyns, ende Chirurgiens, ende dat alles ghecommuniquiert sal hebben gheweest aen onse Procureurs Generaels : Ende en sullen de defensien ofte staeten geen effect hebben in t' regaerdt vande provisie, Ist' saeke dat sy niet en syn expresselick gheordonneert by Arrest, voor het welcke geene hofrechten en sullen worden ghenomen.

XIII. TITEL

Van vanghenissen, Greffiers, Cipiers, ende Poort-bewaerders vande vanghenissen

ART. I

Willen dat de vanghenissen sekere, ende geschickt sy, indervoughen dat de ghesontheyt vande ghevangens daerdoore niet kan wesen gheincommodeert.

ART. II

Alle Conciergen ende Cypiers sullen selve bedienen, ende niet by eenen Commys : ende sullen connen lesen ende schryven, ende inde plaetsen daer sy het niet en connen, sullen andere binnen ses weken ghestelt worden, op peine teghen de Heeren van benomen te worden van hun recht.

ART. III

Geene Deurwaerders, Sergeanten, Archiers, ofte andere Officieren van Justitie, en sullen moghen wesen Greffiers, Conciergen, Cipiers, nochte Poort-bewaerders vande vanghenissen, op peine van vyf hondert ponden boete t' Onse-waert, ende lyfstraffe, soo die daer toe-staet.

ART. IV

Bevelen aende Cipiers te gheven redelicken loon aende Poort-bewaerders, ende andere persoonen by hun ghestelt tot het bewaeren vande vanghenissen.

ART. V

Daer en sal geen Greffier wesen inde vanghenissen vande Heeren, ende daer en sal van nieuws inde Conincklicke, geen ghestelt worden.

ART. VI

De Vanghenis-Greffiers daerder syn, ofte de Cipiers, ende Conciergen sullen ghehouden syn te hebben een ghebonden Register, ghecotteert ende gheparapheert by den Juge op alle de feiulletten, die gheschreven sullen syn in twee colommen, om de notitien van t' inbrynghen inde vanghenisse, ende belastynghen, ende om de slaeckynghen, ende ontlastynghen.

ART. VII

Sy sullen noch een aender Register hebben oock ghecotteert, ende gheparapheert byden Juge, om by vorme van Inventaris te stellen de pampieren, bagagen, ende meubelen, met de welcke den ghevanghen bevonden sal hebben gheweest, ende sal danof ghemaeckt worden proces verbael by den Deurwaerder, Archier, ofte Sergeant, die t' ghevanck sal ghedaen hebben, die gheassisteert sal wesen van twee ghetuyghen, dewelcke syn proces verbael met hem sullen onderteeckenen : ende sullen de pampieren, bagagen, ende meubelen die sullen connen dienen tot preuve van het proces, terstont gheleyt worden ter Greffie : ende het overschot wederghegheven aenden gheaccuseerden, die den Inventaris, ende het proces verbael sal onderteeckenen, soo niet, op het een ende het ander sal mentie ghemaeckt worden van syne weygherynghe.

ART. VIII

De Greffiers ende Cipiers en sullen geen wit moghen laeten in heurlieden Registers.

ART. IX

Verbieden hun, op peine vande galleyen, notitien van het stellen in vanghenisse te gheven aende persoonen die niet metter daet ghevanghen en syn, nochte soodanenighe notitien, ofte ontslaeckynghen te houden op vlieghende pampieren, cohieren, nochte anderssins, dan op het Register ghecotteert, ende gheparapheert byden Juge.

ART. X

Verbieden hun eenighe rechten te nemen voor de aenveirdynghen in vanghenisse, ende ontlastynghen, maer sullen alleenelick voor de extraiten sie sy danof sullen gheven, moghen ontfanghen de ghene byden Juge sullen worden ghetaxeert, ende en sullen niet moghen excedeeren, te weten in alle onse hoven, ende Justitien, thien stuyvers, ende d' heelft inde ghene vande Heeren : sonder nochtans de selve te moghen vermeerderen inde plaetsen daermen ghewoon is min te gheven.

ART. XI

De Jugen sullen regheleeren de rechten toecommende aende Cipiers, vanghenis-Greffiers, ende poort-bewaerders over de leeftochten, waeren, steen-costen, extraiten van slaeckynghen ende ontlastynghen : danof ghemaeckt sal worden een tafel ofte taryf, die ghestelt sal worden inde openbaerste plaetse vande vanghenisse, ofte die meest in het ghesichte sal wesen.

ART. XII

De recommandaetien vande ghevanghens sullen wesen van onweirden, ist' saeke dat sy niet en syn ghesignifieert sprekende aen heurlieden persoonen, ende copie ghegheven, danof mentie ghemaeckt sal worden in het verbael proces vanden Deurwaerder die de recommandaetie sal doen.

ART. XIII

De notitien van t' hechten in vanghenisse, ende recommandaetien sullen mentie maecken vande Arresten, Wysdommen, ende andere acten uut crachte van welcke sy ghedaen sullen worden : vanden naem, toenaem, ende qualitheyt vande ghevanghens, van die vande paertie dewelcke de selve sal doen doen, als oock van het domicilie dat by hem ghecosen sal hebben gheweest inde plaetse daer de vanghenisse is gheleghen : op ghelycke peine van nullitheyt, ende en sal maer eene notitie van het stellen in vanghenisse moghen ghehouden worden, al waert' saeke datter veelderley' oorsaecken waeren van het ghevanck.

ART. XIV

Verbieden aen alle Cipiers, Greffiers, ende Poort-bewaerders, ende aenden outsten vande ghevanghens, ghenaemt Deken ofte Prevoost, yet te nemen vande ghevanghens in ghelde oft etelicke waere op pretext van wellekomste, selfs al waer' het vrywillichlick ghepresenteert : nochte hunne bagagen te duycken, ofte die qualick tracteeren, ende te buyten gaen op peine van exemplaire straffen.

ART. XV

Den Cipier ofte Vanghenis-Greffier sal ghehouden syn terstont ende ten langsten binnen Vierentwyntich uren te draeghen aen onse Procureurs, ofte aen die vande Heeren, copie vande notitien vande hechtynghen in vanghenisse, ende recommandaetien, die ghedaen sullen worden om crym.

ART. XVI

Verbieden aende Cipiers, ende Poort-bewaerders toe-te-laeten aen wie het sy, communicaetie te hebben met de ghevanghens ghehouden om crym, aleer sy gheinterrogeert sullen hebben gheweest, nochte selfs daerna, ist' saeke dat alsoo byden Juge gheordonneert is.

ART. XVII

Men sal geene communicatie toelaeten aende ghevanghens gheleyt inde muyten, nochte lyden dat aenighe briefven, ofte billetten aen hun ghegheven worden.

ART. XVIII

De ghevanghens en sullen oock niet moghen uut de muyten ghedaen worden, ten sy het alsoo by den Juge gheordonneert is : in welcken ghevalle sy het terstont sullen worden, ende sonder dat de Cipiers, ende Poort-bewaerders t' selve sullen moghen uut stellen, nochte daervooren eenighe rechten ofte salarissen ontfanghen, al waert' selfs datse hun wierden vrywillichlick ghepresenteert.

ART. XIX

Verbieden aende Cipiers de ghevanghens om schult ofte crym te laeten erwaerts ende derwaerts gaen inde vanghenisse, op peine vande galeyen; nochte die te legghen inde muyten, ofte hun de boyen aende beenen te doen, ten sy het alsoo gheordonneert is by mandement gheteeckent van den Juge : op peine van exemplaire straffe.

ART. XX

De ghevanghene mans, ende vrouwen, sullen ghestelt worden in verscheyden caemers.

ART. XXI

Bevelen aende Cipiers ende Poort-bewaerders, de ghevanghens gheleyt inde muyten te visiteeren ten minsten eens daechs : ende te laeten weten aen onse Procureurs ofte die vande Heeren, de ghene sullen sieck syn, om de selve ghevisiteert te worden by de ordinaire Medecyns ende Chirurgiens vande vanghenisse, indiender syn, soo niet byde ghene vanden Juge sullen worden ghedenommeert, om verdreghen te worden inde caemers, indien het van noode is : ende sullen tot ghesontheyt ghecommen synde, wederom worden gheleyt inde muyten.

ART. XXII

De Cipiers ende Poort-bewaerders en sullen niet moghen yet op d' handt ontfanghen vande ghevanghens voor hun mont-costen, nochte steen-costen : ende sullen ghehouden syn quitantie te gheven van al het ghene sal worden betaelt.

ART. XXIII

De crediteuren die hunnen schuldenaer sullen hebben doen vast-stellen, ofte recommandeeren in vanghenisse, sullen ghehouden syn hem syn voetsel te besorghen in ghevolghe vande taxaetie die danof ghedaen sal worden byden Juge, ende daertoe solidairelick bedwonghen, behoudens hun verhael op elckanderen. Willen dat het selve plaetse sal hebben in t' regaerdt vande ghevanghens om crym, die naer het wysdom, maer en sullen ghehouden worden om civile interesten. Sullen nietemin executoiraelen ghegheven worden aende crediteuren ende aende civile partie, om gherembourseert te worden opde goederen vanden ghevanghen by preferentie aen alle crediteuren.

ART. XXIV

Op twee sommaetien ghedaen ten verscheyden daeghe aende crediteurs die in faute sullen blyven van aenden ghevanghen het voetsel te besorghen, ende drie daeghen naer de leste, den Juge sal moghen ordonneeren syne slaeckynghe, partie teghenwoordich, ofte behoorelick gheroopen.

ART. XXV

De ghevangens om crym en sullen niet moghen versoucken ghevoet te worden by de civile partie, ende hun sal by den Cipier worden besorght broodt, waeter, ende stroo, wel gheconditioneert, volghens de Reglementen.

ART. XXVI

Die ghecommitteert sal syn by onse Procureurs ofte de ghene vande Heeren, om te leveren het broodt vande ghevanghens, sal gherembourseert worden uut de middelen vande boeten indien de selve suffisant syn, soo niet, uut het incommen van onse Domeynen : ende daer onse Domeynen beleent sullen worden bevonden, de Beleenders sullen daer toe bedwonghen worden, ende elders de Heeren Hooghe-Justicieren. Selfs de Ontfanghers ende Pachters van onse Domeynen, die vande Beleenders, ende vande Hooghe-Justicieren respectivelick, niet teghenstaende oppositie ofte appel, ghepretendeerde corthede van middelen, betaelynghe ghedaen by avance, ende alle saisissementen : behoudens dat de Ontfanghers voorsien sullen worden van middelen op het volghende jaer, ende aende Pachters afslach ghedaen op den prys van hunnen pacht.

ART. XXVII

De Cipiers en sullen geen vleesch moghen vercoopen, aende ghevanghens op de daeghen die verboden syn byde H. Kercke, nochte toelaeten datter hun van buyten ghebrocht wordt, selfs aende ghene die syn vande pretense ghereformeerde Religie, ten sy in ghevalle van sieckte, ende by ordonnantie vanden medecyn.

ART. XXVIII

De ghevanghens die niet en sullen syn ghesloten inde muyten, sullen moghen van buyten doen brynghen de leef-tochten, houdt, coolen, ende andere noodtsaeckelicke dynghen, sonder ghedwonghen te syn die te moeten nemen vande Cipiers, Cabarettiers, ofte andere : sal nochtans t' ghene hun sal worden ghebrocht, moghen ghevisiteert syn, sonder vermindert ofte bedorven te worden.

ART. XXIX

Alle Greffiers, selfs van onse Hoven, ofte die vande Heeren, sullen ghehouden syn te prononceeren aende gheaccuseerde de Arresten, Sententien, ende vonnissen van absolutie ofte slaeckynghe, ten selven daeghe dat sy ghegheven sullen hebben gheweest : ende ist' saeke datter geen appel en is by onse Procureurs, ofte die vande Heere, de gheaccuseerde uut de vanghenisse laeten gaen binnen vierentwyntich uren, ende het selve schryven op het Register vande vanghenisse : soo oock de ghene die maer ghecondemneert en sullen hebben gheweest in peinen ende reparaetien pecuniaire, mits consigneerende inde handen vanden Greffier de sommen voor boeten, alemoessen, ende civile interesten aenghewesen : sonder dat by faute van betaelynghe vande hofrechten, ofte ghelicht t' hebben de Arresten, Sententien, ende Wysdommen, de prononciaetien ofte de slaeckynghen moghen worden uut-ghestelt, op peine teghen den Greffier van interdictie, drie hondert ponden boete, costen, schaeden, ende interesten vande partien : de ghevanghens en sullen nochtans niet moghen uut-ghelaeten worden, ist' saeke dat sy om een ander reden worden vast-ghehouden.

ART. XXX

De Cipiers, Vanghenis-Greffiers, Poort-bewaerders, ende Cabarettiers ofte andere, en sullen niet moghen beletten de slaeckynghe vande ghevanghens om oncosten, leef-tochten, steen-costen, ofte eenighe andere becostynghe.

ART. XXXI

De ghevanghens om schult sullen gheslaeckt worden op het consent vande partien die de selve sullen hebben doen vast-stellen ofte recommandeeren in vanghenisse, ghepasseert voor Notaris, t' welcke sal worden gheinsinueert aende Cipiers ofte Greffiers vande vanghenissen, sonder dat van noode sy te becommen eenich wysdom.

ART. XXXII

T' selve sal worden gheobserveert in t' regaerdt van de ghene die sullen hebben gheconsigneert inde handen vanden Cipier, ofte Vanghenis-Greffier, de sommen voor de welcke sy ghehouden sullen worden. Willen dat sy uut de vanghenisse worden ghelaeten, sonder dat van noode is t' selve te doen ordonneeren.

ART. XXXIII

De Greffiers, ende Cipiers van onse vanghenissen, ende van die vande Heeren, en sullen niet moghen nemen nochte ontfanghen eenich recht van consignaetie, al waer' het hun vrywillichlick gepresenteert : ende de gheconsigneerde pennynghen sullen gheheel overghelevert worden aende paertien; sonder danof yet te onthouden op pretext van rechten van ontfanck, consignaetie, ofte bewaerynghe, ofte voor specien, costen, ende expeditie vande wysdommen, leef-tochten, steen-costen, ende alle andere oncosten vande ghevanghens op peine van concussie.

ART. XXXIV

Bevelen aende Criminele Lieutenanten, ende aen alle andere Jugen, t' observeeren, ende doen observeeren de bovenstaende Reglementen : Verbieden hun eenighe slaeckynghen t' ordonneeren ten sy op de maniere by ons voorschreven, op peine van interdictie, ende alle costen, schaeden ende interesten vande partien.

ART. XXXV

Onse Procureurs, ende die vande Heeren, sullen ghehouden syn hunne vanghenissen te visiteeren eens te weke, om aldaer te ontfanghen de clachten vande ghevanghens.

ART. XXXVI

De Greffiers, Cipiers, ende Poort-bewaerders vande vanghenissen, sullen vanderghelycken ghehouden syn t' executeeren ons teghenwoordigh Reglement, op peine teghen de Greffiers van interdictie, van drie hondert ponden boete, d' helft t' Onse waert, ende d' helft om de nootsaeckelickheden vande ghevanghens, ende van noch meerder indien t' behoort : ende teghen de Cipiers ende Poort-bewaerders, van afghestelt te worden, van drie hondert ponden boete t' applicquieren als vooren, ende van lyf-straffe.

ART. XXXVII

Bevelen aende Jugen t' informeeren vande exactien, excessen, violentien, mishandelynghen, ende contraventien aen ons teghenwoordich Reglement, die ghecommitteert sullen worden byde Greffiers, Cipiers, ende Poort-bewaerders vande vanghenissen, danof de preuve sal volcommen syn, ist' saeke datter wesen ses ghetuyghen, al ist' dat yder van hun deposeert op singuliere en verscheyden faiten, ende dat sy daer in wesen gheinteresseert.

ART. XXXVIII

De ghevanghens ghestelt in gheleende vanghenissen, sullen terstont worden vertransporteert.

ART. XXXIX

De verpachtynghen vande Heerelicke vanghenissen sullen ghedaen worden in presentie van onse Jugen, elck in hun ressort, ende sy sullen danof taxeeren den jaerelickxschen pacht, die niet en sal moghen worden gheexcedeert byde Heeren, nochte verpacht aen aendere, op peine van teenemael te vervallen van hun recht van hooghe-Justitie.

XIV. TITEL

Van Interrogatoiren der gheaccuseerde

EERSTE ARTICLE

De ghevanghens om crym sullen daedelick ondervraecht worden, ende de interrogatoiren beghonnen voor het langhste binnen de vierentwyntich uren naer d'hechtynghe in vanghenisse, op peine van alle costen, schaeden ende interesten teghen den Juge die de interrogatoiren moet doen; ende faute van by hem daer aen te voldoen, sal voorts geprocedeert worden by eenen anderen Officier volghens het oorden vande taefel.

ART. II

Den Juge sal ghehouden syn het interrogatoire te beleeden in persoone, t' welcke in geene voorvallen en sal moghen ghedaen worden byden Greffier, op peine van nullitheyt, interdictie teghen den Juge ende Greffier, ende vyf hondert ponden boete t' Onse-waert teghen elck van hemlieden, danof sy niet en sullen moghen worden ontsleghen.

ART. III

Onse Procureurs, de vande Heeren, ende de civile partyen, sullen moghen memorien gheven aenden Juge om den gheaccuseerden te interrogeeren, soo op de faiten ghedreghen by de informaetien, als andere, om byden Juge hem danof te dienen, alsoo hy in raede vynden sal.

ART. IV

Sal tot het interrogatoire gheprocedeert worden inde caemer vanden Raedt ofte vande vanghenisse alwaer t' Recht ghedaen wordt : Verbieden aende Jugen t' selve te doen in heurlieden Huysen.

ART. V

De gheaccuseerde vast-ghenomen op het fait, sullen nietemin moghen worden ondervraecht inde eerste plaetse, die bequaem ghevonden sal worden.

ART. VI

Al ist' saeke datter veele gheaccuseerde syn, sy sullen separaetelick worden gheinterrogeert, sonder assistentie van andere persoonen dan vanden Juge, ende vanden Greffier.

ART. VII

Den gheaccuseerden sal den eedt doen aleer gheinterrogeert te worden, ende sal danof mentie ghemaeckt worden, op peine van nullitheyt.

ART. VIII

De gheaccuseerde van wat qualitheyt datse syn, sullen ghehouden syn mondelynghe te andtwoorden, sonder t' toedoen van raedt die hun niet en sal moghen worden ghegheven, selfs naer de confrontaetie, niet teghenstaende alle ghewoonsten ten contrarie, de welcke Wy abrogeeren ten sy om crym van peculaet, concussie, bedrieghelicke banckeroete, dyfte van commysen ofte gheassocieerde in affairens van Finantien, ofte wissel, valscheyt van stucken, suppositie van kynders, ende andere crymen, daer questie sal syn vanden staet van persoonen, in welcken ghevalle den Juge sal moghen ordonneeren, ist' saeke dat de materie het selve vereyscht, dat de gheaccuseerde naer het interrogatoire sullen beraeden met hunnen raedt, ofte heurlieden Commysen : Laeten op het devoir, ende religie vande Jugen, t' examineeren aleer het wysdom, offer geene nullitheyt en is inde proceduren.

ART. IX

Den Juge sal moghen aen de gheaccuseerde toelaeten te confereeren met die het hun goetduncken sal, ist' saeke dat het crym niet capitael en is.

ART. X

De bagagen, meubels, ende stuckx dienende tot de preuve, sullen aenden gheaccuseerden worden gerepresenteert ten tyde van het interrogatoire, ende de pampieren ende gheschriften gheparapheert byden Juge ende den gheaccuseerden, soo niet van d' oorsaeke van syn refuys sal worden mentie ghemaeckt, ende het interrogatoire ghecontinueert op de faiten, ende bewysteeckenen resulteerende uut de bagagen, meubelen, ende stucken, ende den gheaccuseerden ghehouden daerop te andtwoorden opden staenden voet, sonder dat hem danof andere communicaetie ghegheven worde : ten sy in de saecken hier vooren ghementioneert in het achtste article hier boven; naerdat nochtans het interrogatoire voleyndt sal hebben gheweest.

ART. XI

Ist' saeke dat den gheaccuseerden de Fransche taele niet en verstaet, den ordinairen Taelman, ofte, indien daer geen en is, den ghonen die van officie weghe byden Juge sal worden ghedenomeert, naer eedt ghedaen te hebben, sal aenden gheaccuseerden uutlegghen de interrogatoiren die by den Juge aen hem sullen worden ghedaen, ende aenden Juge de andtwoorden vanden gheaccuseerden : ende alles sal worden gheschreven inde Fransche taele, onderteeckent byden Juge, Taelman, ende gheaccuseerden; soo niet sal mentie ghemaeckt worden van syn refuys van onderteeckenynghe.

ART. XII

En sal niet uutghedaen nochte gheinterlignieert worden inde minute vande interrogatoiren, ende ist' saeke dat den gheaccuseerden daer eenighe veranderynghe in doet, sal danof mentie ghemaeckt worden in t' vervolch van het interrogatoire.

ART. XIII

Het interrogatoire sal aen den gheaccuseerden worden voor-gelesen int' eynde van elcke reys alsmen daermede besich sal wesen, ghecotteert, ende gheparapheert in alle syne pagien, ende gheteeckent byden Juge ende den gheaccuseerden, ist' saeke dat hy wilt ofte kan teeckenen, soo niet sal mentie ghemaeckt worden van syn refuys; alles op peine van nullitheyt; ende van alle costen, schaeden, ende interesten teghen den Juge.

ART. XIV

De Comissaerissen van ons Chastelet van Parys, sullen voor d' eerste mael moghen interrogeeren de gheaccuseerde vast-ghenomen op het fait, de domestycken gheaccuseert by hun meesters, ende de ghene teghen de welcke alleenelick ghedecreteert sal hebben gheweest personele indaeghynghe.

ART. XV

Het Interrogatoire sal moghen herghedaen worden soo dickmaels als t' cas het selve sal vereyschen, ende yder interrogatoire sal ghestelt worden op een verscheyden cohier.

ART. XVI

Verbieden aen onse Jugen, ende aen die vande Heeren, te nemen, ontfanghen, nochte hun doen avanceeren by de ghevanghens eenighe dynghen om hun Interrogatoire, ofte om eenighe andere rechten by hun ghepretendeert, behoudens sich van heurlieden rechten te doen betaelen by de civile partie soo daer een' is.

ART. XVII

De Interrogatoiren sullen terstont ghecommuniquiert worden aen onse Procureurs, ofte de ghene vande Heeren, om by hun recht te versoucken, ofte te doen t' ghone sy gheraedich sullen vynden.

ART. XVIII

Sal oock communicaetie ghegheven worden vande Interrogatoiren aende civile partie in alle soorten van crymen.

ART. XIX

Den gheaccuseerden om crym, daer geene lyf-straffe toe en staet, sal moghen recht versoucken op de tichten, naer het interrogatoire onderstaen te hebben.

ART. XX

Ist' saeke dat onse Procureurs, ofte die vande Heeren, ende de civile partie, ontfanghen syn om recht te versoucken op de Interrogatoiren, ende den gheaccuseerden op de tichten : de civile partie sal moghen gheven synen heesch by requeste, ende den gheaccuseerden syne andtwoorde, binnen het dilay dat sal worden gheordonneert : t' welcke ghepasseert synde, sal worden voortghegaen tot het wysdom, alwaert' saeke dat de requesten ofte andtwoorden niet en hadden ghefurniert gheweest.

ART. XXI

Ist' saeke dat voor de eerste Jugen de conclusien van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren, ende in onse Hoven de sententien danof appel is, ofte de Conclusien van onse Procureurs Generaels, behelsen condemnaetie van lyf-straffe, de gheaccuseerde sullen gheinterrogeert worden op het zetelken.

ART. XXII

Het Interrogatoire gheschiet op het zetelken voor den Juge vande plaetse, sal ghesonden worden in onse Hoven met het proces, alsser gheappelleert sal wesen, op peine van hondert ponden boete teghen den Greffier.

ART. XXIII

De Curateurs, ende de Taelmans sullen worden gheinterrogeert achter het Buffet, al ist' dat de conclusien, ende de Sententien behelsen lyf-straffe teghen den gheaccuseerden.

XV. TITEL

Van Recolementen ende confrontaetien der Ghetuyghen.

EERSTE ARTICLE

Ist' saeke dat de beschuldynghe verdient gheinstrueert te worden, den Juge sal ordonneeren dat de ghetuyghen inde informaetien ghehoort, ende andere die van nieuws sullen connen ghehoort wesen, sullen worden gherecoleert op heurlieden ghetuyghenissen, ende by aldien het van noode is, gheconfronteert met den gheaccuseerden : ende ten dien effecte ghedachvaert binnen eern behoorelick dlay volghens de distantie vande plaetsen, qualitheyt vande persoonen, ende vande materie.

ART. II

De ghetuyghen niet comparerende sullen om het eerste deffaut ghecondemneert worden inde boete, ende in ghevalle van contumaetie, bedwonghen worden byden lyfve, volghens dat sal worden gheordonneert by den Juge.

ART. III

En sal niet moghen voort-ghegaen worden tot het recolement vande ghetuyghen, ten sy het by wysdom gheordonneert is gheweest; sullen nochtans de ghetuyghen seer oudt, sieck, quelachtich, gereet om voyage te doen, ofte om eenighe andere groote nootsaeckelickheyt, wederom moghen ghehoort worden aleer daer eenich wysdom is t' welcke het selve ordonneert : ende en sal de repetitie van eene ghetuyghe niet ghehouden worden voor confrontaetie teghen den gheaccuseerden, dan naer dat het alsoo gheordonneert sal hebben gheweest by het wysdom van deffaut van contumaetie.

ART. IV

De ghetuyghen sullen worden gherecoleert, alwaert' saeke dat sy ghehoort hadden gheweest voor een vande Raedts Heeren van onse Hoven, ende dat het recolement voor hem geschiede.

ART. V

De ghetuyghen sullen separaetelick worden gherecoleert, ende sullen, naer eedt, ende voorlesynghe van hunne depositie, worden af-ghevraecht te verclaeren of sy daer yet by ofte af willen doen; ende ist' saeke dat sy daer by persisteeren, sal worden gheschreven t' ghone sy daer by sullen willen voughen ofte verminderen, ende het recolement hun voorghelesen, t' welcke sal worden gheparapheert ende gheteeckent in alle syne pagien byden Juge, ende by den ghetuyghe ist' saeke dat hy kan oft wilt teeckenen; soo niet, sal mentie ghemaeckt worden van syn refuys.

ART. VI

Het recolement en sal niet herghedaen worden alwaert' saeke dat het ghedaen heeft gheweest ghedeurende het af-weten vanden gheaccuseerden; ende dat het proces gheinstrueert is gheweest op differente tyden, ofte dat daer syn diveersche gheaccuseerde.

ART. VII

Het recolement vande ghetuyghen sal ghestelt worden op een cohier ghescheiden vande andere proceduren.

ART. VIII

By-aldien gheordonneert is, dat de ghetuyghen sullen worden gherecoleeert ende gheconfronteert, de ghetuyghenisse vande ghone die niet gheconfronteert en sullen hebben gheweest, en sal geene preuve doen, ten zy dat sy ghestorven syn ghedeurende de contumaetie.

ART. IX

Inde crymen daer lyf-straffe toe-staet, de Jugen sullen moghen ordonneeren het recolement ende confrontaetie vande ghetuyghen die niet ghedaen en sal hebben gheweest, ist' saeke dat hunne depositien merckelicke beswaerrynghe doen.

ART. X

In t' oversien van het proces sullen ghelesen worden de depositien vande ghetuyghen de welcke doen tot de ontschuldynghe, al ist' saeke dat sy niet en hebben gherecoleert, nochte gheconfronteert gheweest, om daerop byden Juge ghelet te worden.

ART. XI

De ghetuyghen die sedert het recolement sullen herrouppen heurlieden depositien ofte de selve veranderen in de essentiele circumstantien, sullen vervolcht ende ghestraft worden als valsche ghetuyghen.

ART. XII

De gheaccuseerde teghen de welcke originelick sal hebben gheweest decret van prise-de corps, sullen ghedeurende den tydt vande confrontaetie, wesen in vanghenisse ende sal danof mentie worden ghemaeckt inde procedure; ten sy by onse Hoven in t' wysen vande appellen anderssins gheordonneert is gheweest.

ART. XIII

De confrontaetien sullen gheschreven worden op een ghesepareert cohier, ende elck int' bysonder gheparapheert, ende gheteeckent vanden Juge in alle de pagien, byden gheaccuseerden ende by den ghetuyghe, ist' saeke dat sy connen, ofte willen teeckenen; soo niet sal mentie ghemaeckt worden van de redenen van hunne weygherynghe.

ART. XIV

Om voorts te gaen tot de confrontaetie vanden ghetuyghe, den gheaccuseerden sal worden ontboden, ende naer eedt ghedaen byden ghetuyghe ende den gheaccuseerden, inde teghenwoordicheyt d' een van d' ander, den Juge sal hun afvraeghen te declareeren of sy elckanderen kennen.

ART. XV

Sal vervolghens aenden gheaccuseerden voorghelesen worden de eerste articlen vande depositie vanden ghetuyghe, inhoudende synen naem, oude, qualitheyt, ende woonste, de kennisse die hy sal hebben gheseyt te hebben vande partien, ende of hy is hunnen bloet-vriendt ofte gheallieerden.

ART. XVI

Den gheaccuseerden sal vervolghens worden gheinterpelleert byden Juge van te gheven opden staenden voet syne reprochen teghen den ghetuyghe, ist' saeke dat hy eenighe heeft : ende gewaerschouwt, dat hy daertoe niet meer ontfanghen en sal worden naer t' hebben hooren lesen syne depositie, danof mentie sal worden ghemaeckt.

ART. XVII

De ghetuyghen sullen ondersocht worden vande waerheyt der reprochen, ende t' ghene den ghetuyghe ende den gheaccuseerden sullen segghen, sal worden gheschreven.

ART. XVIII

Naer dat den gheaccuseerden syne reprochen sal ghegheven hebben, ofte ghedeclareert dat hy geene en wilt gheven, sal hem voorgelesen worden de depositie ende t' recolement vanden ghetuyghe, met afvraeghynghe van te verclaeren of sy de waerheyt inhouden, ende of den gheaccuseerden is den ghenen van wie hy heeft verstaen te spreken in syne depositien ende recolementen : ende t' ghonne dat byden gheaccuseerden ende den ghetuyghe sal worden gheseyt, sal oock by gheschrifte ghestelt worden.

ART. XIX

Den gheaccuseerden en sal niet meer ontfanghen worden reprochen te gheven teghen den ghetuyghe, naer dat hy sal hebben hooren lesen syne depositie.

ART. XX

Sal nietemin in alle staet vande saeke moghen reprochen voorhouden, ist' by aldien sy gheprobeert syn by gheschrifte.

ART. XXI

Verbieden aende Jugen acht te nemen opde declaraetien byde ghetuyghen ghedaen sedert d' informaetie, die wy verclaeren van onweirden. Willen dat sy gheweirt worden uut het proces : ende nietemin den ghetuyghe die de selve sal hebben ghedaen, ende de partie dewelcke die gheproduceert sal hebben, ghecondemneert elck in vierhondert ponden boete t' Onse waert, ende andere noch meerdere peine indien het behoort.

ART. XXII

Ist' saeke dat den gheaccuseerden bemerckt inde depositie vanden ghetuyghe eenighe contrarietheyt ofte circonstantie die het fait can verlichten, ende probeeren syne onnooselheyt, hy sal moghen den Juge aensoucken van den ghetuyghe af- te vraeghen de selve te verkennen, sonder selve de afvraeghynghe te moghen doen aenden ghetuyghe : ende sullen de bemerckynghen, afvraeghynghen, verkentenissen, ende andtwoorden oock ghestelt worden by gheschrifte.

ART. XXIII

Al het ghene voorseyt, sal plaetse hebben inde confrontaetien die ghedaen sullen worden vande gheaccuseerde d' eene aen d' andere.

ART. XXIV

By aldien gheordonneert is dat de ghetuyghen noch eens sullen ghehoort worden, ofte het proces van nieuws ghemaeckt, uut oorsaecke van eenighe nullitheyt inde procedure, den Juge die de selve sal hebben ghecommitteert, sal ghecondemneert worden d' oncosten danof te draeghen, ende betaelen de vacaetien van den ghenen die daermede sal voortgaen, ende boven dien de schaeden ende interesten van alle de partien.

XVI. TITEL

Van Brieven van Abolitie, Remissie, Pardoen, om ten recht te staen, Wederrouppynghe van ban ofte galeyen, Veranderynghe van peine,

Erstellynghe, ende Revisie van proces.

EERSTE ARTICLE

Belasten aen onse Hoven ende andere Jugen, aende welcke de briefven van abolitie sullen worden toegeschickt, de selve terstont te intherineeren, ist' saeke dat sy conforme syn aende tichten ende informaetien. Onse Hoven sullen nochtans aen Ons moghen verthoonen, ende onse andere Jugen aen onsen Cancellier representeeren hun goetduncken raekende de grootheyt van het crym.

ART. II

De Briefven van remissie sullen alleenelick worden gheaccordeert om dootslaeghen die niet vrywillichlick, ofte die inden noodt van eene wettelicke beschermynghe van het leven, ghecommitteert sullen syn.

ART. III

De Brieven van pardoen sullen gheaccordeert worden om ghevallen daer geene doodelicke straffe toe- en staet, ende die nochtans niet en moghen worden gheexcuseert.

ART. IV

En sullen geene Brieven van abolitie ghegheven worden om de duellen, nochte om voorghedachte moorden, soo aende principaele autheuren, als de ghonne die de selve sullen gheholpen hebben, om wat occasie ofte pretext sy moghen bedreven hebben gheweest, t' sy om te wreken hunne verschillen, ofte anderssins : nochte aen die sich verheuren, ofte verbinden voor gelt, ofte anderssins om te dooden, lasteren, te buyten gaen, ofte de criminele ghevanghens uut de handen van de Justitie t' ontweldighen; nochte aende ghene die de selve gheheurt, ofte gheinduceert sullen hebben om sulcx te doen, al ist' saeke datter niet anders en is gheweest dan alleenelick den aenlech, ofte attentaet, ende dat de uutcomste danof niet ghevolcht en is. Om crym van rapt ghecommitteert met ghewelt : nochte aen de ghonne die moetwillicheyt ofte ghewelt ghebruyckt sullen hebben teghen eenighe van onse Magistraeten ofte Officieren, Deurwaerders, ende Sergeanten, bedienende, doende, ofte executerende eenighen act van Justitie. Ende ist' saeke datter eenighe brieven van abolitie ofte remissie verleent waeren om de voorseyde ghevallen onse Hoven sullen Ons het selve moghen verthoonen, ende onse andere Jugen aen onsen Cancellier representeeren t' ghone sy sullen goetvynden.

ART. V

De Brieven van Abolitie, de ghonne om ten rechte te staen naer de vyf jaeren vande contumaetie, van wederrouppynghe van ban ofte van galeyen, veranderynghe van peine, erstellynghe vanden ghecondemneerden in syne goederen, ende goede naem ofte faem, ende van revisie van proces, en sullen niet moghen ghesegelt worden dan in onse groote Cancellerie.

ART. VI

Het Arrest ofte het Vonnisse van condemnaetie sal worden ghehecht onder den teghen-seghel vande Brieven van wederouppynghe van ban ofte galeyen, veranderynghe van straffe, ofte van erstellynghe, by faute van welcke de vervolghers en sullen hun danof niet moghen dienen, ende verbieden aende Jugen op de selve eenich acht te nemen.

ART. VII

Belasten aen onse Jugen, selfs aen onse Hoven t' intherineren de Brieven van wederouppynghe van ban ofte galeyen, veranderynghe van straffe, ende van erstellynghe, die aen hun sullen toegeschickt worden, sonder te ondersoucken of sy ghelyck-syn aende tichten ende informaetien : behoudens aen Ons by onse Hoven te verthoonen t' ghonne hun goet sal duncken.

ART. VIII

Om te becommen brieven van revisie van proces, den ghecondemneerden sal ghehouden syn te kennen te gheven by requeste het fait met syne circumstantien, die gherapporteert sal worden in onsen Raedt, ende gherenvoyeert, soo het goet ghevonden is, aende Meesters vande requesten van ons Hof, om te hebben hun lieden advis, t' welcke Wy daernaer willen gherapporteert te worden in onsen Raedt. Ende ist' saeke dat de brieven goet bevonden syn, sal by Arreste worden gheordonneert, dat sy sullen gheexpedieert, ende ghesegelt worden, ende sullen ten dien eynde gheteeckent worden by eenen Secretaris van onse bevelen.

ART. IX

Het advis vande Meesters vande requesten van ons Hof, ende het Arrest van onsen Raedt, sullen worden ghevoucht onder den teghensegel vande Brieven van revisie, ende d' addresse ghedaen aen die van onse Hoven daer het proces ghejugiert sal hebben gheweest.

ART. X

De partien sullen mogen ten voorschyn brynghen voor de Jugen, tot dewelcke sy gherenvoyeert sullen wesen, nieuwe stucken die ghevoucht sullen worden by eene requeste, danof copie sal ghegheven worden aende partie : mitsgaeders vande stucken om daerop te andtwoorden oock by requeste, danof vander-ghelycken copie sal ghegheven worden, binnen het dilay dat sal worden gheordonneert : t' welcke ghepasseert synde, ende naer dat van alles communicaetie ghegheven sal hebben gheweest aen onse Procureurs, sal voorts-gheprocedeert worden tot het wysdom van de briefven op het ghonne men sal vinden voorgebrocht.

ART. XI

Inde Brieven van Remissie, Pardoen, om ten rechte te staen, wederouppynghe van ban ende van galeyen, veranderynghe van straffe, erstellynghe, ende revisie van proces, verkreghen by Edelmannen, sal men ghehouden syn te kennen te gheven naementlick hunlieden qualitheyt, op peine van nullitheyt.

ART. XII

De Brieven vercreghen by Edelmannen en sullen niet moghen beschickt worden dan aen onse Hoven, elck volghens syne jurisdictie, ende de qualitheyt vande materie : de welcke nochtans sullen moghen d' instructie wederom senden ter plaetse ist' by aldien de civile partie het versouckt, ende dat sy het alsoo gheraedich vinden.

ART. XIII

De Brieven vercreghen by onedele persoonen sullen beschickt worden aen onse Ballius ende Senechaelen vande plaetsen daer een Presidiael is, ende inde Provincien daer geen Presidiael en is, sullen beschickt worden aende Jugen immediaetelick resorteerende in onse Hoven, ende niet aen andere, op peine van nullitheyt vande wysdommen.

ART. XIV

Sullen nochtans de Brieven vercreghen by de Edelmannen moghen beschickt worden aende Presidiaelen, Ist' saeke dat hunne competentie aldaer ghewesen is gheweest.

ART. XV

De Brieven van abolitie, remissie, pardoen, ende om ten rechte te staen, en sullen niet moghen ghepresenteert worden by de ghene de selve sullen hebben vercreghen, ist' saeke dat sy niet effectivelick ghevanghen, ende gheannoteert en syn op het Register vande vanghenisse, ende sullen danof de notitien ghevoucht worden byde Brieven, ende sy-lieden ghedwonghen te blyven inde vanghenisse ghedeurende de gheheele instructie, ende tot het definityf wysdom vande Brieven. Verbieden aen alle Jugen die te slaecken op borghe ofte andersins, op peine van suspensie van heurlieden officien, ende by hun te betaelen de condemnaetien die teghen de gheaccuseerde sullen voorvallen.

ART. XVI

De Brieven sullen ghepresenteert worden binnen drie maenden vanden dach dat sy vercreghen sullen hebben gheweest : naer welcken tydt, verbieden aende Jugen op de selve eenich regaerdt te nemen. Ende en sullen de impetranten geene nieuwe moghen vercryghen, nochte ghereleveert worden van het verloop vanden tydt.

ART. XVII

De vercryghynghe ende insinuatie vande Brieven en sal niet connen beletten d' executien vande decreten, nochte d' instructie, wysdom, ende executie vande contumaetie, tot dat den gheaccuseerden metter daet is inde vanghenisse vanden Rechter, aen wie d' addresse danof ghedaen sal hebben gheweest.

ART. XVIII

De tichten ende informaetien, ende alle de andere stucken van het proces selfs, de proceduren ghedaen sedert de vercryghynghe vande Brieven, sullen terstont ghedreghen worden ter Greffie vande Rechters, aen wie d' addresse ghedaen sal hebben gheweest : t' welcke Wy willen plaetse te hebben in t' regaerdt vande Brieven van revisie.

ART. XIX

De Brieven sullen gheinsinueert worden aende civile partie, ende copie ghegheven met daeghynghe uut crachte van Ordonnantie vanden Rechter, om te dienen haere redenen van oppositie, ende voorts- te gaen tot het intherinement. Ende sullen de vormen ende dilayen ghedregen by onse Ordonnantie vande maent van april 1667 worden onderhouden, ten sy de civile partie consenteert voorts- te procedeeren aleer t' verschynen vande dilayen, by acte onderteeckent, ende behoorelick gheinsinueert.

ART. XX

En sal niet moghen gheprocedeert worden tot het wysdom vande Brieven, ten sy vande selve, mitsgaeders van het proces, communicaetie ghegheven is gheweest aen onse Procureurs.

ART. XXI

De heeschers by Brieven van abolitie, remissie ende pardoen, sullen de selve moeten presenteeren inde Audientie met blooten hoofde ende gheboghen knyen, ende sullen affirmeeren, naer dat die in hunne teghen-woordicheyt ghelesen sullen hebben gheweest, het inhouden vande selve waerachtich te wesen, dat sy last ghegheven hebben om die te vercryghen, ende dat sy hun danof willen dienen, waerna sy wederom ghesonden sullen worden inde vanghenisse.

ART. XXII

Onse Procureurs ende de civile partie sooder een' is, sullen niet teghenstaende de presentaetie vande brieven van remissie ende pardoen, moghen informeeren by additie, ende doen recoleeren, ende confronteeren de ghetuyghen.

ART. XXIII

Verbieden aende Criminele Lieutenanten, ende alle andere Rechteren, aende Greffiers, ende Deurwaerders yet te nemen nochte te ontfanghen, al waert' saeke dat het selve hun wierde vrywillichlick ghepresenteert, voor het aenhechten, lesen, ofte publiceeren vande briefven, ofte voor den Impetrant te leyden ofte doen commen inde Audientie, ende op wat ander pretext het sy; op peine van concussie, ende wederom-ghevynghe van het quadrupel.

ART. XXIV

Den heeschere by Brieven sal ondervraecht worden door den Rapporteur van het proces, op de faiten resulteerende uut de tichten, ende informaetien.

ART. XXV

Verbieden aen alle Rechteren, selfs aen onse Hoven te procedeeren tot het intherinement vande Brieven, ten sy dat alle de informaetien ende tichten ghebrocht ende ghecommuniquiert syn gheweest aen onse Procureurs, ghesien, ende gheexamineert byde Rechteren : niet teghenstaende alle sommaetien die ghedaen soude moghen hebben gheweest aende Greffiers om die te senden, ende de neersticheden danof d' heeschers by Brieven souden moghen doen blycken, behoudens te decerneeren executoriaelen, ende te ordonneeren andere peine teghen de Greffiers die in faute sullen blyfven.

ART. XXVI

De impetranten sullen voor het wysdom gheinterrogeert worden inde Caemer op het zetelken, ende het interrogatoire ghestelt in gheschrifte byden Greffier, ende ghesonden in onse Hoven met het proces in ghevalle van appel.

ART. XXVII

Ist' saeke dat de Brieven van remissie ende pardoen syn vercreghen om misdaeden die niet vergheefelick en syn, ofte ist' saeke dat sy niet ghelyck en syn aende tichten, de impetranten sullen danof worden versteken.

ART. XXVIII

De impetranten van Brieven van remissie, dewelcke sullen vervallen, sullen worden ghecondemneert in drie hondert ponden boete t' Onse-waert, ende hondert vyftich ponden voor de partie.

XVII. TITEL

Van Deffauten ende Contumaetien

EERSTE ARTICLE

Ist' saeke dat het decret van prise-de corps niet en can worden gheexecuteert teghen den gheaccuseerden, men sal naer hem ondersoucken, ende syne goederen sullen ghesaysiert, ende aengheteeckent worden, sonder dat men daertoe moet hebben eenich wysdom.

ART. II

De ondersouckynghe sal ghedaen worden t' synder ghewoonelicke domicilie, ofte ter plaetse van syne residentie, ist' by aldien hy eenighe heeft inde plaetse daer het proces gheinstrueert wordt : ende copie ghelaeten van het proces verbael vande ondersouckynghe.

ART. III

Ist' saeke dat den gheaccuseerden geen domicilie en heeft, ofte niet en resideert ter plaetse vande Jurisdictie, de copie van het decret sal gheplackt worden aende poorte van het Auditorie.

ART. IV

Het saisissement der meublen vanden gheaccuseerden, sal ghedaen worden op de maniere gheordonneert inden Tytel van Saisissementen ende Executien, van onse Ordonnantie vande maent van April 1667.

ART. V

De vruchten van d' immeuble goederen sullen ghesaisiert worden, ende Commissarissen ghestelt om de selve te bewaeren met de formalitheyten ghedreghen by onse Ordonnantie raekende de Sequesters, ende Commissarissen.

ART. VI

Verbieden aen alle Jugen te stellen als Bewaerders ofte Commissarissen de vrienden ofte huysghenooten vande Pachters ende Ontfanghers van onse Domeynen, ofte vande Heeren, aende welcke de confiscaetie toebehoort.

ART. VII

Ist' saeke dat den gheaccuseerden woont, ofte resideert inde plaetse van de Jurisdictie, hy sal aldaer inghedaecht worden om te compareeren binnen vyf-thien daeghen : soo niet, het exploit vande indaeghynghe sal worden ghehecht aende poorte van het Auditorie.

ART. VIII

By faute van te compareeren binnen de vyf-thien daeghen, hy sal worden inghedaecht alleenelick by eene openbaere uutrouppynghe op acht daghen, maer de daeghen van d' indaeghynghe, ende vande verschynynghe en sullen niet begrepen worden inde dilayen.

ART. IX

De uutrouppynghe sal gheschieden met het steken vande trompe volghens het ghebruyck, op de publique plaetse, ende aende poorte vande Jurisdictie, ende noch voor het domicilie ofte residentie vanden gheaccuseerden soo hy daer een' heeft.

ART. X

Ist' saeke dat den gheaccuseerden die voor vanghenisse heeft t' ghevolch van onsen Raedt, ofte van onsen Grooten Raedt, de plaetse vande Jurisdictie daer syn proces wordt gheinstrueert, de weghen van de ghene daer hy sal hebben gherenvoyeert gheweest, sich niet en presenteert, hy sal inghedaecht worden alleenelick by eene uutrouppynghe, aende poorte van het Auditorie, ende het proces verbael vande proclamaetie ghehecht ter selve plaetse, ende sonder ander formalitheyt gheprocedeert tot de voorder instructie, ende wysdom van het proces.

ART. XI

Verbieden aende Jugen te ordonneeren andere indaeghynghe, ofte proclamaetie als de ghene voorseyt, op peine van interdictie, ende van alle schaeden, ende interesten vande partien.

ART. XII

Naer het dilay vande indaeghynghen, de procedure sal wederom gheleyt worden in t' Parquet van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren, om te nemen hunne conclusien.

ART. XIII

Ist' saeke dat de procedure behoorelick ghedaen is, de Jugen sullen ordonneeren dat de ghetuyghen sullen worden gherecoleert, ende dat het recolement sal ghehouden worden voor confrontaetie.

ART. XIV

Naer het recolement sal het proces wederom ghecommunicquiert worden aen onse Procureurs, ofte die vande Heeren, om te nemen hunne leste conclusien.

ART. XV

Het selve wysdom sal declareeren de contumaetie wel gheinstrueert, sal danof het profyt aenwysen, ende sal inhouden de condemnaetie vanden gheaccuseerden. Verbieden daer in te stellen de clausele Ist' saeke dat hy ghevanghen ende gheapprehendeert can worden, danof Wy het ghebruyck abrogeeren.

ART. XVI

Alleene de condemnaetien van naturelicke doodt sullen gheexecuteert worden by effigie : ende die vande galeyen, amende honorabel, eeuwighen ban, brantmerck, ende van geeselynghe, alleenelick gheschreven in een tafereel sonder eenighe effigie, ende sullen de effigien als oock de tafereelen worden vast-ghemaeckt op de publique plaetse. Ende alle de andere condemnaetien by contumaetie sullen alleenelick gheinsinueert worden, ende copie ghegheven ter domicilie ofte residentie vanden ghecondemneerden, ist' saeke dat hy een' heeft inde plaetse vande jurisdictie : soo niet ghehecht aende poorte van het Auditorie.

ART. XVII

Het proces verbael vande executie sal ghestelt worden op den voet van het wysdom gheteeckent alleenelick byden Greffier.

ART. XVIII

Ist' saeke dat den ghecontumaceerden wordt ghevanghen, ofte sich naer het vonnisse, ofte selfs naer de vyf Jaeren, representeert inde vanghenisse vanden Juge die hem sal hebben ghecondemneert, de deffauten ende contumaetien sullen te-niet ghedaen worden, uut crachte van onse teghenwoordighe Ordonnantie, sonder dat van noode sy eenich wysdom, ofte t' appelleeren vande sententie van contumaetie.

ART. XIX

De costen vande contumaetie sullen betaelt worden by den gheaccuseerden, naer dat sy ghetaxeert sullen hebben gheweest uut crachte van onse teghenwoordighe Ordonnantie : sonder dat nochtans by faute van voldoenynghe, d' instructie, ende wysdom van t' proces moghen worden op-ghehouden.

ART. XX

Hy sal vervolghens worden gheinterrogeert, ende sal gheprocedeert worden tot de confrontaetie vande ghetuyghen : al waert' saeke dat gheordonneert hadde gheweest, het recolement te houden voor confrontaetie.

ART. XXI

De depositie vande ghetuyghen overleden voor het recolement, sal verworpen, ende niet ghelesen worden als men het proces sal oversien, ten waere sy dienden tot de ontschuldynghe, in welcken ghevalle, hunne depositie sal worden ghelesen.

ART. XXII

Ist' saeke dat den ghetuyghe die gherecoleert heeft gheweest, is overleden, ofte civilick doodt binnen den tydt vande contumaetie, syne depositie sal subsisteeren, ende sal danof confrontaetie litteraele ghedaen worden aenden gheaccuseerden inder manieren gheordonneert raeckende de confrontaetie vande ghetuyghen. Ende en sullen de Jugen in dat gheval geen acht-nemen op de reprochen, ist' saeke dat de selve niet en syn gheprobeert by gheschrifte.

ART. XXIII

Het selve sal plaetse hebben in t' regaerdt vande ghetuyghen die niet en sullen connen worden gheconfronteert uut oorsaecke van eene langhdurighe absentie, condemnaetie op de galeyen, ban voor eenen tydt, ofte eenich ander wettelick beletsel, ghedeurende den tydt vande contumaetie.

ART. XXIV

Ist' saeke dat den gheaccuseerden de vanghenisse ont-loopt sedert syn interrogatoire, hy en sal nochte ghedachvaert, nochte publyckelick inghedaecht worden; ende den Juge sal ordonneeren dat de ghetuyghen sullen ghehoort worden, ende die het sullen hebben gheweest, sullen worden gherecoleert, ende het recolement sal ghehouden worden voor confrontaetie.

ART. XXV

Het proces sal oock ghemaeckt worden aenden gheaccuseerden om het crym van vanghenis-braeke, by deffaut, ende Contumaetie.

ART. XXVI

Ist' saerke dat den ghecondemneerden hem representeert, ofte ghevanghen wordt ghestelt binnen t' jaer vande executie van t' wysdom vande contumaetie, sal aen hem slaeckynghe van syne meublen, ende immeublen worden gheaccordeert, ende den prys ghecomen van t' vercoopen van syne meubels, aen hem wederom-ghegheven, de oncosten af-ghetrocken, mits consigneerende de boete inde welcke hy ghecondemneert sal hebben gheweest.

ART. XXVII

Verbieden aen alle Jugen, Greffiers, Deurwaerders, Archiers, ofte andere Officieren van Justitie, te nemen, ofte doen transporteeren in hunlieden huysen, nochte selfs ter Greffie, eenighe pennynghen, meublen, bagagen, ofte vruchten, aende ghecondemneerde toebehoorende, ofte selfs aen die, teghen de welcke maer en soude ghedecreteert syn : nochte hun de selve te laeten aenwysen, op heurlieden, ofte gheinterposeerde naemen, op wadt pretext het sy; op peine van interdictie, ende van het dobbel vande weirde.

ART. XXVIII

Ist' saeke dat de ghene ghecondemneert hebben gheweest, hun niet en representeeren, ofte niet en worden ghevanghen ghestelt binnen de vyf jaeren van d' executie vande sententie van contumaetie, de pecuniaire condemnaetien, boeten, ende confiscaetien sullen ghereputeert worden voor ghecontesteert, ende ghehouden als gheordonneert by Arreste : Reserveerende nochtans t' Onse-waert de macht van hun te ontfanghen om ten rechte te staen, ende t' accordeeren onse Brieven om hun te purgieren : Ende ist' saeke dat het wysdom welcke voorvallen sal, absolutie inhoudt, ofte geene confiscaetie mede-en brynght, heurlieden gheconfisquierde meubelen, ende immeubelen, sullen wederom ghegheven worden inden staet dat sy ghevonden sullen worden : sonder nochtans te moghen pretendeeren eenighe restitutie vande boeten, civile interesten, ende vruchten vande immeubele goederen.

ART. XXIX

Den ghenen die by contumaetie ghecondemneert sal hebben gheweest ter doodt, op de galeyen voor altydt, ofte die voor eeuwich ghebannen sal hebben gheweest uut het Coninckrycke, den welcken sal overlyden naer de vyf jaeren, sonder hem gherepresenteert, ofte in vanghenisse ghestelt te hebben gheweest, sal ghehouden worden voor civilick doodt sedert den dach der executie vande sententie van contumaetie.

ART. XXX

De Ontfanghers van onse Domeynen, de Heeren, ofte andere, aende welcke de confiscaetie toebehoort, sullen moghen ghedeurende de vyf jaeren de vruchten ende incommen vande goederen vande ghecondemneerde, ontfanghen uut de handen vande Pachters die schuldich syn, ende Commissarissen. Verbieden hun danof sich in possessie te stellen, nochte selve die te ghebruycken, op peine van het quadrupel, d' eene helft voor Ons, ende d' ander voor de aerme vande plaetse, ende vande costen, schaeden ende interesten vande partien.

ART. XXXI

Wy en sullen geene ghiften doen vande confiscaetien die Ons sullen toebehooren ghedeurende de vyf jaeren vande contumaetie : t' welke Wy vanderghelycken verbieden aende Heeren Hooch-Justicieren. Verklaeren van onweirden alle de ghene die van Ons souden moghen vercreghen syn gheweest, ofte ghedaen by de Heeren : tensy alleenelick vande vruchten vande immeubels.

ART. XXXII

De vyf jaeren verschenen synde sullen de Ontfanghers van onse Domeynen, de begifte, ende de Heeren, aen wie de confiscatie sal toebehooren, ghehouden syn hun te voorsien in Justitie, om te hebben oorlof van hun danof in possessie te stellen; ende aleer daer in te gaen, te doen maeken proces verbael vande qualitheyt, ende weirde vande meublen ende mobiliaire effecten, ende vanden Staet vande immeublen, die sy daerna sullen besitten in volle proprietheyt : op peine teghen de begifte, ende de Heeren, van te vervallen van hun recht, t' welcke sal aenghewesen worden aende aerme vande plaetse : ende teghen de Ontfanghers van onse Domeynen op de boete van thien duysent ponden, d' helft t' onsen profyte, ende d' helft voor de aerme van de plaetse.

XVIII. TITEL

Van Stomme ende Doove, ende van de ghonne die weygheren te andtwoorden

EERSTE ARTICLE

Ist' saeke dat den gheaccuseerden stom is, ofte soo doof dat hy niet en can hooren, den Juge sal hem van Officie weghe naemen eenen Curateur die sal connen lesen ende schryven.

ART. II

Den Curateur sal den eedt doen van wel ende ghetrauwelick den gheaccuseerden te defendeeren, danof mentie ghemaeckt sal worden, op peine van nullitheyt.

ART. III

Den Curateur sal secretelick sich moghen onderrichten met den gheaccuseerden door teeckens ofte anderssins.

ART. IV

Den stommen ofte dooven die sal connen schryven, sal moghen schryven ende teeckenen alle syne andtwoorden, segghynghen, ende reprochen teghen de ghetuyghen, de welcke noch sullen gheteeckent worden by den Curateur.

ART. V

Ist' saeke dat den dooven ofte stommen niet en can ofte wil schryven, ofte teeckenen, den Curateur sal in syne presentie andtwoorden, de ghetuyghen reprocheeren, ende sal ontfanghen worden om te doen sulcke acten, ghelyck of den gheaccuseerden soude moghen doen; ende sullen de selve formalitheyten worden gheobserveert, uutghenomen alleenelick dat den Curateur ten tyde van het leste interrogatoire, sal bloots-hooft rechte-staen in presentie vande Jugen, wat conclusie ofte sententie datter is teghen den gheaccuseerden.

ART. VI

Ist' saeke dat den gheaccuseerden doof ofte stom is, ofte doof ende stom t' saemen, alle de acten vande procedure sullen mentie maecken vande assistentie van synen Curateur, op peine van nullitheyt, ende vande costen, schaeden ende interesten vande partien teghen de Jugen : nochtans het disposityf van het diffinityf wysdom en sal geene mentie maecken dan vanden gheaccuseerden.

ART. VII

En sal geenen Curateur ghegheven worden aenden gheaccuseerden, die niet en sal willen andtwoorden connende het selve doen.

ART. VIII

Den Juge sal op den staenden-voet hem doen drie interpellaetien van te andtwoorden, in yder van welcke hy aen hem verclaeren sal, dat anderssins syn proces hem sal worden ghemaeckt ghelyck aen eenen vrywillighen Stommen, ende dat hy daerna niet meer ontfanghen en sal worden om te andtwoorden op het ghene ghedaen sal hebben gheweest in syne teghen-woordicheyt, ghedeurende syne weygherynghe van te andtwoorden. Den Juge sal nochtans moghen gheven een dilay om te andtwoorden, indien hy het gheraedich vyndt, t' welcke niet langher en sal moghen syn als van vierentwyntich uren.

ART. IX

Ist' by aldien den gheaccuseerden persisteert in syne weygherynghe, den Juge sal d' instructie van syn proces continueeren, sonder dat van noode is t' selve te ordonneeren; ende sal mentie ghemaeckt worden in elck article van de interrogatoire, ende andere proceduren, ghedaen inde presentie vanden gheaccuseerden, dat hy niet en heeft willen andtwoorden; op peine van nullitheyt vande acten inde welcke danof geene mentie ghemaeckt en sal hebben gheweest, ende vande costen, schaeden ende interesten vande partie teghen den Juge.

ART. X

Ist' saeke dat int' vervolch vande procedure den gheaccuseerden wilt andwoorden, t' ghonne ghedaen sal wesen totter tydt van syne andtwoorden, sal subsisteeren, selfs de confrontaetie van de ghetuyghen, teghen de welcke hy niet en sal hebben ghedient van reprochen : ende en sal niet meer ontfanghen worden die te furnieren, ist' saeke dat sy niet gheprobeert en syn by gheschrifte.

ART. XI

Ist' by aldien dat hy heeft beghonnen te andtwoorden, ende ophoudt van t' selve te willen doen, de procedure sal worden ghecontinueert, ghelyck hier vooren gheordonneert is.

XIX. TITEL

Van Wysdommen ende verbaele processen van pynnynghe

EERSTE ARTICLE

Ist' saeke datter is preuve considerabel teghen den gheaccuseerden van crym t' welcke verdien ghestraft te worden met de doodt ende t' welcke seker sy, alle Jugen sullen moghen ordonneeren, dat hy sal worden ghepynicht in ghevalle dat de preuve niet suffisant en sy.

ART. II

De Rechteren sullen oock moghen ordonneeren, dat niet-teghenstaende de condemnaetie van pynnynghe, de preuven sullen blyven in hun gheheel, om den gheaccuseerden te moghen condemneeren, in alle soorten van gelt-boeten ofte lyf-straffen, uutghenomen nochtans die vande doodt, tot de welcke den gheaccuseerden die de pynnynghe sal hebben onderstaen sonder yet te kennen, niet en sal moghen worden ghecondemneert, ten sy dat daer nieuwe preuven voorvallen sedert de pynnynghe.

ART. III

By het vonnisse ter doodt sal moghen worden gheordonneert dat den ghecondemneerden van te vooren sal worden ghepynicht om de mede-plichtighe te weten.

ART. IV

Ist' saeke dat den ghenen die by Prevoostelick vonnisse, ende in lesten ressorte ter doodt verwesen sal hebben gheweest, van te vooren ghepynicht synde, ontdeckte eenighe van syne mede-plichtige die op den staenden-voet worden vast-ghenomen, de confrontaetie sal danof, moghen gheschieden, al ist' dat den Prevoost niet verclaert en is gheweest competent om kennisse te nemen vande mede-plichtighe : sal nochtans ghehouden syn syne competentie daer naer te doen wysen.

ART. V

Verbieden aen alle Jugen, uutghenomen alleenelick onse Hoven t' ordonneeren dat den gheaccuseerden sal worden ghepresenteert tot den pynbanck, sonder daer op gheleyt te worden.

ART. VI

Het wysdom van condemnaetie tot de pynynghe sal ghemaeckt ende, gheteeckent worden opden staenden-voet; ende den Rapporteur gheassisteert van eenen vande andere Jugen sal sich sonder uutstel transporteeren inde caemer daermen pynicht, om het selve te doen prononceeren aenden gheaccuseerden.

ART. VII

De Sententien van condemnaetie tot de pynynghe en sullen niet moghen gheexecuteert worden, ten sy de selve by Arreste van onse Hoven gheconfirmeert hebben gheweest.

ART. VIII

Den gheaccuseerden aleer hy sal worden ghepynicht sal naer eedt ghedaen te hebben, worden gheinterrogeert, en sal syn interrogatoire teeckenen : soo niet, sal mentie ghemaeckt worden van syne weygherynghe.

ART. IX

De pynynghe sal ghedaen worden in presentie vande Commissarissen, die hun proces verbael sullen belasten met den Staet vande pynynghe, ende vande andtwoorden, belydenissen, lochenynghen, ende variaetien op elck article van het interrogatoire.

ART. X

Het sal aende Commissarissen gheoorloft syn te doen modereeren, ende relaxeeren een deel vande strenghicheyt vande pynynghe, ist' saeke dat den gheaccuseerden bekent, ende by-aldien hy wanckelbaer is, hem te doen stellen inde selve strenghigheden : maer ist' saeke dat hy ontbonden is gheweest, ende teenemael afghedaen vanden pynbanck, hy en sal daer op niet meer moghen gheleyt worden.

ART. XI

Naer dat den gheaccuseerden af-ghedaen sal heben gheweest vanden pynbanck, hy sal opden staenden-voet wederom gheinterrogeert worden op syne verclaerynghen, ende op de faiten by hem bekent ofte gheloochent; ende het interrogatoire by hem gheteeckent, soo niet sal mentie ghemaeckt worden van syne weygherynghe.

ART. XII

Hoedaenighe nieuwe preuve datter voorvalt, den gheaccuseerden en sal niet moghen tweemael, ghepynicht worden om een ende t' selve fait.

XX. TITEL

Van t' veranderen van civile processen in criminele,

ende van t' ontfanghen in ordinaire processen.

EERSTE ARTICLE

De Rechteren sullen moghen ordonneeren dat een proces civilick beghonnen, sal worden extraordinairelick vervolcht, ist' saeke dat sy bevinden dat daer platse can syn tot eenighe lyfstraffe.

ART. II

Instrueerende d' ordinaire processen, sy sullen moghen, indien het van noode is, gheven decret van prise-de corps, ofte van personele indaeghynghe, naer de qualitheyt vande preuve; ende ordonneeren de instructie extraordinairelick.

ART. III

Indien het blyckt voor de confrontaetie vande ghetuyghen, dat de saeke niet en moet criminelick worden vervolght, de Jugen sullen de partien aenveirden in proces ordinaire; Ende sullen ten dien effecte ordonneeren dat de informaetien verandert sullen worden in enquesten; ende aenden gheaccuseerden toeghelaeten soodaenighe oock te moghen beleeden van synen kant, op de maniere gheordonneert int' regaerdt vande enquesten.

ART. IV

Naer de confrontaetie vande ghetuyghen, den gheaccuseerden en sal niet meer ontfanghen moghen worden in proces ordinaire; maer sal diffinitivelick worden gheprononceert t' synder absolutie, ofte condemnaetie.

ART. V

Al ist' dat de partien ontfanghen hebben gheweest in proces ordinaire, den extraordinairen wech sal hernomen worden, ist' saeke dat de materie daer toe is ghedisposeert.

XXI. TITEL

Vande maniere van t' proces te maecken aen Ghemeynten van Steden,

Dorpen ende Prochien, Vergaederynghen ende Gheselschappen

EERSTE ARTICLE

Het proces sal ghemaeckt worden aende Ghemeynten vande Steden, Dorpen, Prochien, Gheselschappen ende Vergaederynghen, die eenighe rebellicheyt, violentie, ofte andere crymen sullen hebben bedreven.

ART. II

Sy sullen ghehouden syn ten dien effecte te denommeeren eenen Syndyck, ofte ghedeputeerden, volghens dat byden Rechter sal worden gheordonneert; ende op hunne weygherynghe, hy sal van officie weghe eenen Curateur stellen.

ART. III

Den Sindyck, Ghedeputeerden, ofte Curateur sal onderstaen de interrogatoiren, ende de confrontaetie vande ghetuyghen, ende sal in alle de proceduren inde selve qualitheyt worden gheemployeert, maer niet in het disposityf van het wysdom, t' welcke aleenelick ghegheven sal worden teghen de Ghemeenten, Gheselschappen, ofte Vergaederynghen.

ART. IV

De condemnaetien en sullen niet moghen wesen, dan van civile reparaetien, schaeden ende interesten voor de partie, van boete t' Onsewaert, privaetie van hunne privilegien, ende van eenighe andere punitie, die openbaerlick beteeckent, de straffe die sy om hunlieden crym verdient sullen hebben.

ART. V

Boven de vervolghen die ghedaen sullen worden teghen de Ghemeenten, Wy willen dat het proces ghemaeckt sy aende principaele autheuren van het crym, ende hunlieden mede-plichtighe : maer indien sy ghecondemeneert worden in eenighe pecuniaire peine, en sullen niet ghehouden syn inde ghene, inde welcke, de Ghemeenten ghecondemneert sullen hebben gheweest.

XXII. TITEL

Vande maniere van het proces te maecken aen t' doodt lichaem,

ofte memorie van eenen overledenen.

EERSTE ARTICLE

Het proces en sal niet moghen ghemaeckt worden aen het doodt lichaem, ofte memoire van eenen overleden, ten sy om crym teghen zyne Majesteyt Goddelicke ofte weireltlicke, inde ghevallen daer het proces aenden overleden behoorde ghemaeckt te worden; duel, t' verdoen van syn selven, ofte rebellicheyt aende Justitie met openbaer ghewelt, in het renconter van welcke hy ghedoodt sal hebben gheweest.

ART. II

Den Juge sal van officie weghe eenen Curateur denommeeren tot het doodt lichaem vanden overleden, by aldien het noch in wesen is, soo niet tot syne memorie; ende sullen die van het maechschap vanden overleden, worden gheprefereert, ist' saeke datter yemant van hun sich presenteert, om danof de fonctie te doen.

ART. III

Den Curateur sal connen lesen ende schryven, sal den eedt doen, ende het proces sal teghen hem worden gheinstrueert inde vormen ordinaire; sal nochtans ten tyde van het leste interrogatoire rechte-staen, ende niet sitten op het zetelken : synen naem sal begrepen worden in alle de proceduren, maer de condemnaetie sal alleenelick ghegheven worden teghen het doodt lichaem, ofte de memorie.

ART. IV

Den Curateur sal moghen appelleeren vande Sententie ghegheven teghen het doodt lichaem ofte memorie vanden overleden : hy sal selfs daer-toe moghen bedwonghen worden by yemandt van het maechschap, die in sulcken ghevalle sal moeten de costen avanceeren.

ART. V

Onse Hoven sullen moghen eenen anderen Curateur kiesen, als den ghenen die ghedenommeert sal hebben gheweest by de Jugen vande welcke gheappelleert is.

XXIII. TITEL

Vande abrogaetie van Appointementen, gheschriften ende

versteeckynghen in criminele materie.

EERSTE ARTICLE

Abrogeeren de appoitementen om recht te hooren, produceeren, gheven defentien by minderynghe, redenen ende middelen van nullitheyt, andtwoorden, furnieren middelen van obreptie, ende danof informeeren, gheven civile conclusien, ende alle andere appointementen.

ART. II

Abrogeeren oock het ghebruyck van te furnieren civile conclusien, defentien, advertissementen, inventarissen, contradictien, redenen ende middelen van nullitheyt, van appel, griefven, ende andtwoorden, ordonnantie, oft verstekynghe van te produceeren ofte contradiceeren vercreghen inde Audientie ofte ter Greffie.

ART. III

Sullen nietemin de partien moghen presenteeren hunne requesten, ende daer by voughen de stucken die het hun goet duncken sal, danof copie ghegheven sal worden aenden gheaccuseerden; anderssins de requeste ende stucken sullen worden gherejecteert; ende den gheaccuseerden sal daer-op moghen andtwoorden by requeste, die oock sal worden gheinsinueert, ende copie ghegheven, als mede vande stuckx die daer by ghevoucht sullen worden : sonder dat nochtans by faute vande selve ghegheven te worden by den gheaccuseerden ofte by de partie, het wysdom van het proces mach worden uutghestelt. Het welcke vander ghelycken plaetse sal hebben in saeken van appel, die ghewesen sullen worden op het ghene gheproduceert sal hebben gheweest voor de Jugen vande plaetsen.

XXIV. TITEL

Vande diffinitive Conclusien van onse Procureurs,

ofte van die vande heerelicke Justitien.

EERSTE ARTICLE

Naer dat het recolement ende confrontaetie voleyndt sullen hebben gheweest, onse Procureurs ofte die vande Heeren, sullen communicaetie nemen van het proces, om daer in te gheven hunlieden diffinitive conclusien t' welcke sy ghehouden sullen syn terstont te doen.

ART. II

Verbieden hun te assisteeren in t' oversien, ofte in t' wysen van het proces, ofte hunne conclusien aldaer mondelyncx te gheven, danof Wy het ghebruyck abrogeeren. En verstaen nochtans niet te innoveeren t' ghene wordt gheobserveert in ons Chastelet van Parys.

ART. III

De Conclusien sullen ghegheven worden by gheschrifte ende ghesloten, ende en sullen niet inhouden de redenen op de welcke sy ghefondeert syn.

XXV. TITEL

Van Sententien Wysdommen, ende Arresten

EERSTE ARTICLE

Bevelen aen alle Jugen, selfs onse Hoven, de criminele saeken t' expedieren, by preferentie aen alle andere.

ART. II

Sal voort-gheprocedeert worden tot d' instructie ende wysdom vande criminele processen, niet teghenstaende alle appellaetien, selfs als van incompententen, ende gherecuseerden Rechter : Ende ist' saeke dat de gheaccuseerde weygheren te andtwoorden op pretext van appellaetie, het proces sal hun ghemaeckt worden als aen vrywillighe stomme tot Sententie diffinitive.

ART. III

De proceduren met de gheaccuseerde vrywillichlick ende sonder protestaetie ghedaen sedert hunne appellaetien, en sullen hun niet moghen worden gheopposeert als exceptien van niet ontfanghelick.

ART. IV

De ghonne teghen de welcke de contumaetie gheinstrueert ende ghewesen sal hebben gheweest, en sullen niet ontfanghen worden te presenteeren requeste, t' sy inde eerste instantie, ofte inde saeke van appel, ten waere sy hun ghestelt hadden in staete : sullen nietemin hunne excusaetien ofte exoinen moghen proponeeren.

ART. V

De criminele processen sullen moghen gheinstrueert, ende ghewesen worden, al ist' datter gheene informaetie en is, by aldien dat daer anderssins suffisante preuve is door interrogatoiren, ende by authentycke stucken ofte by den gheaccuseerden bekent, ende by andere presomptien ende circonstantien van het proces.

ART. VI

De Sententien vande eerste Jugen die alleenelick sullen inhouden pecuniaire condemnaetien, sullen gheexecuteert worden by maniere van provisie, ende niet teghenstaende het appel, mits borghe stellende : ist' saeke dat sy boven de costen niet en excedeeren inde Justitien vande Heeren de somme van veertich ponden voor de paertie ende twyntich ponden voor de Heeren : inde Conyncklicke Jurisdictien, die niet immediaetelick en resorteeren in t' Parlement, ist' saeke dat sy niet en excedeeren vyftich ponden voor de partie, ende vyf-entwyntich t' Onse waert; ende inde Balliaegen, ende Senechausseen daer Presidiael is, Recht-Banck van Hertochdommen ende Pairschappen, ende andere immediaetelick resorteerende in onse Hoven van Parlemente, hondert ponden voor de partie, ende vyftich ponden t' Onse-waert : ende sullen de Ontfanghers van onse boeten hun belasten met de sommen die Ons sullen worden aenghewesen, by vorme van consignaetie, sonder cost nochte recht, ende sullen ghehouden syn die in ontfanck te brynghen naer de twee jaeren vande condemnaetie, ist' saeke sy niet en bethoonen de selve wederom-ghegheven te hebben uut crachte van Arresten van onse Hoven.

ART. VII

De boete betaelt by provisie inde maniere voorschreven, en sal geene note van infaemie by-brynghen, ist' saeke sy niet gheconfirmeert en is by Arrest.

ART. VIII

Verbieden aen onse hoven te gheven eenighe defensien ofte staeten van t' executeeren de Sententien die niet en sullen excedeeren de voorseyde sommen. Verclaeren van onweirden de ghene die souden moghen ghegheven worden. Willen dat sonder danof lichtynghe te versoucken, de Sententien gheexecuteert worden by provisie, ende dat de partien de welcke sullen ghevraecht hebben defensien ofte staet, ende de Procureurs die de requesten sullen hebben gheteeckent, ofte ghedaen eenich ander vervolch, ghecondemneert worden elck in hondert ponden boete, die niet en sal moghen quytgescholden, nochte ghemodereert worden.

ART. IX

Geen processen en sullen moghen ghewesen worden naer middach, ist' saeke dat onse Procureurs ofte die vande Heeren daerinne ghenomen hebben conclusien vande doodt: ofte soo daer toe-staet peine van naturelicke ofte civile doodt, van galeyen, ofte bannynghe voor eenen tydt. En verstaen nochtans niet dies-aengaende te innoveeren het ghebruyck in onse Hoven gheobserveert.

ART. X

Inde processsen die ghewesen sullen worden met last van het appel by de Conyncklicke Jugen, ofte die vande Heeren, inde welcke conclusien van lyf-straffe ghenomen syn, sullen voor het minste assisteeren drie Jugen die officieren syn sullen, ist' saeke datter soo veele inden Recht-banck syn, ofte ghegradueerde; ende sullen hun transporteeren ter plaetse daer de Justitie gheexerceert wordt, indien den gheaccuseerden ghevanghen is, ende sullen teghenwoordich syn in het leste interrogatoire.

ART. XI

De Vonnissen in leste ressort sullen ghegheven worden ten minsten by seven Jugen; ende by-aldien dit nomber niet en wordt ghevonden in den Recht-banck, ofte ist' saeke eenighe vande Officieren absent, ofte gherecuseert, ofte sich onthouden om redenen by den Recht-banck wettelick ghejugiert, men sal nemen ghegradueerde.

ART. XII

De Wysdommen t' sy diffinitifve, ofte van instructie, sullen ghegheven worden inghevolghe van het sachste advys, ist' saeke dat het straffste niet en prevaleert van eenen voys inde processen die ghewesen worden met last van het appel, ende van twee inde ghene die sullen worden ghewesen in leste ressort.

ART. XIII

Naer de straffe vande naturelicke doodt, de rigoureuste is die van pynynghe met reserve vande preuven in hun gheheel, vande galeyen voor altydt, van eeuwighen ban, vande pynynghe sonder reserve vande preuven, vande galeyen voor eenen tydt, vande gheesellynghe, vande amende honorable, ende vanden ban voor eenen tydt.

ART. XIV

Alle Wysdommen t' sy de selve ghegheven syn met last van het appel, ofte in leste ressort, sullen gheteeckent worden by alle de Jugen die inde selve sullen hebben gheassisteert, op peine van interdictie, vande schaeden ende interesten van partie, ende van vyfhondert ponden boete. En verstaen nochtans niet te innoveeren t' ghebruyck van onse Hoven, wiens Arresten gheteeckent sullen worden by den Rapporteur, ende den President.

ART. XV

Alle Vonnissen in criminele materie die in executie ligghen, sullen worden gheexecuteert voor soo veel als raeckt de peine, in alle plaetsen sonder permissie nochte Pareatis.

ART. XVI

De Jugen sullen moghen decerneeren executoriaelen teghen de civile partie, soo der een' is, om de nootsaeckelicke oncosten tot d' instructie van het proces, ende tot d' executie van de wysdommen, sonder daer in nochtans te moghen begrypen hunne specien, rechten ende vacaetien, nochte de rechten ende salarissen vande Greffiers.

ART. XVII

Ist' saeke datter geene civile partie en is, ofte dat sy niet can voldoen aende executoriaelen, de Jugen sullen andere decerneeren teghen de Ontfanghers van onse Domeynen daer sy niet beleent en sullen syn, die de selve sullen acquiteeren uut de middelen by Ons daertoe geschickt. Ende by aldien onse Domeynen beleent syn, de Beleenders, heurlieden Ontfanghers ende Pachters sullen bedwonghen worden tot betaelynghe, selfs boven de middelen geschickt tot de oncosten vande Justitie. Ende inde Justitien vande Heeren, sy, hunne Ontfanghers, ende Pachters sullen vanderghelycken bedwonghen worden, ende de executoriaelen ter executie gheleyt by provisie, ende niet teghenstaende appel, teghen de Ontfanghers ofte Beleenders van onse Domeynen, ende de Heeren, behoudens hun verhael teghen de civile partie soo der eene is.

ART. XVIII

Bevelen aende eerste Jugen t' observeeren den inhoudt vande twee voorgaende articles, op peine van hondert vyftich ponden boete, inde welcke in cas van contraventie sy ghecondemneert sullen worden by de superieure Jugen, sonder te moghen quyt-ghescholden, noche ghemodereert worden : Ende willen dat de selve executorialen by hun oock worden ghegheven.

ART. XIX

Belasten aen onse Procureurs ende aen die vande Heeren terstont te vervolghen de ghene die beschuldicht sullen wesen van capitaele crymen, ofte tot de welcke lyf-straffe toe-staen sal, niet teghenstaende alle transactien ende cessien van recht ghedaen by de partien. Ende in t' regaerdt van alle de andere, sullen de transactien worden gheexecuteert, sonder dat onse Procureurs ofte die vande Heeren danof eenich vervolch moghen doen.

ART. XX

Willen dat het ghene gheordonneert is gheweest raekende de costen in materie civile, gheexecuteert sy in materie criminele.

ART. XXI

De Wysdommen sullen gheexecuteert worden op den selven dach dat sy gheprononceert sullen hebben gheweest.

ART. XXII

Ist' saeke dat de ghecondemneerde in amende honorable weygheren onderdaenich te syn aende Justitie, de Jugen sullen ghehouden syn hun het selven drie-mael te belasten, waerna sy die sullen moghen condemneeren in meerdere peine.

ART. XXIII

Ist' saeke dat eene vrauwe voor ofte naer ghecondemneert gheweest t' hebben ter doodt, schynt, ofte verclaert bevrucht te wesen, de Jugen sullen ordonneeren dat sy ghevisiteert sal worden by matroonen de welcke van officie weghe sullen worden ghedenomeert, ende die hun rapport sullen doen inde manieren voorschreven inden Titel van Experte, by onse Ordonnantie vande maent van April 1667. Ende by aldien de selve bevrucht ghevonden wordt, d' executie sal worden uut-ghestelt tot naer haere barynghe.

ART. XXIV

Het Sacrament vande Biechte sal ghepresenteert worden aende ghecondemneerde ter doodt, ende sy sullen worden gheassisteert van eenen Geestelicken tot de plaetse toe van de straffynghe.

XXVI. TITEL

Van Appellaetien

EERSTE ARTICLE

Alle appellaetien van Sententien preparatoire, interlocutoire, ende diffinitive van wat qualitheyt datse syn, sullen ghedaen worden directelyck in onse Hoven, elck voor zoo veel alst' hem aengaet, inde accusaetien om crymen die lyf-straffe meriteeren. Ende om de andere misdaeden, in onse Hoven, ofte voor onse Ballius ende Senechaelen ter keure ende optie vande gheaccuseerde.

ART. II

De appelaetien van toelaetynghe van t' informeeren, vande decreten, ende van alle andere instructien, sullen ghedaen worden inde Audientie van onse Hoven ende Jugen.

ART. III

Geene appellaetien en sullen connen beletten ofte achterhouden d' executie vande decreten, d' instructie, ende het wysdom.

ART. IV.

En sullen onse Hoven niet moghen gheven eenighe verboden, ofte staeten van te vervolghen d' instructie van criminele processen, sonder te sien de tichten ende informaetien, ende sonder de conclusien van onse Procureurs Generaels, danof mentie ghemaeckt sal worden inde Arresten; ten sy datter maer een personeel dachvaert en is. Verclaeren van onweirden alle de ghene die sullen connen ghegheven worden : willen dat sonder daer noch eenich toe-sicht te nemen, nochte dat het van noode sy danof lichtynghe te versoucken, d' instructie vervolght sy, ende de partien die de selve sullen hebben vercreghen, ende hunne Procureurs ghecondemneert elck inde boete van hondert ponden d' een helft voor de partie, ende d' ander voor de aerme, de welcke niet en sullen moghen quyt-ghescholden nochte ghemodereert worden.

ART. V

De criminele processen hanghende voor de Jugen vande plaetsen, en sullen niet moghen gheevoceert worden by onse Hoven, ten sy datse bevynden naer de tichten ghesien te hebben, dat de materie licht is, ende niet en dient voorder te worden gheinstrueert : in welcken ghevalle sy de selve sullen moghen evoceeren, met last van die te wysen op den staenden-voet inde Audientie, ende mentie te maecken by het Arrest van de tichten ende informaetien, alles op peine van nullitheyt.

ART. VI

Ist' saeke dat de Sententie ghegheven by den Juge vande plaetse, mede-brynght condemnaetie van lyf-straffe, van galeyen, eeuwighen ban, ofte amende honorable, t' sy datter appellatie is ofte niet, den gheaccuseerden ende syn proces sullen t' saemen in sekerheyt ghesonden worden in onse Hoven. Verbieden aende Greffiers de selve verscheydelick te senden, op peine van interdictie, ende van vyf hondert ponden boete.

ART. VII

By-aldien datter vele gheaccuseerde syn van een ende t' selve misdaet, sy sullen ghesonden worden in onse Hoven, al ist' datter maer een is die ghejugiert heeft gheweest.

ART. VIII

Het selve sal ghepractyckiert worden by aldien den eenen ghecondemneert, ende den anderen gheabsolveert is gheweest.

ART. IX

Soo haest als den gheaccuseerden ende het proces ghearriveert sullen wesen inde vanghenisse, den Greffier vande vanghenisse ofte den Cipier sal ghehouden syn het proces te gheven aenden Greffier van onse Hoven, die danof sal adverteeren den President om het selve te distribueeren.

ART. X

De Informaetien, ende criminele processen sullen ghedistribueert worden by onse Procureurs Generaels aen heurlieden Substituten, om op hun rapport daer in te nemen syne conclusien, soo het van noode is; ofte gheleyt te worden in handen van onse Advocaeten Generaels, ist' by aldien de saeke ghedreghen wordt ter Audientie, sonder dat de Substituten de selve moghen nemen ter Greffie, voor datse aen hun ghedistribueert hebben gheweest.

ART. XI

Ist' saeke dat by de Sententie danof appellaetie is, niet en is gheordonneert lyf-straffe, bannynghe, ofte amende honorable, ende dat vande selve geene appellaetie en is gheinterjecteert by onse Procureurs ofte die vande Heerelicke Justitien, maer alleenelick by de civile partien, het proces sal ghesonden worden ter Greffie van onse Hoven, by den Greffier vanden eersten Juge, drie daeghen naer het ghebodt dat hem danof sal worden ghedaen, ist' saeke dat hy woont inde plaetse al-waer onse Hoven gheestabliseert syn; binnen acht daeghen, ist' dat hy daer buyten, ofte binnen de distantie van thien mylen is; ende by aldien hy voorder is woonende, het dilay sal worden verlanght met eenen dach voor thien mylen, op peine van interdictie teghen den Greffier, ende van vyf hondert ponden boete : ende de dilayen ende proceduren ghementionneert by onse Ordonnantie vande maent van April 1667. sullen worden gheobserveert aengaende de presentaetien.

ART. XII

By-aldien de processen vande qualitheyt ghementionneert in het voor-gaende article, syn gheintroduceert in onse Hoven van Parlement, sy sullen ghedistribueert worden ghelyck de civile processen.

ART. XIII

Ist' saeke dat onse Procureurs vande plaetsen, ofte die vande Heerelicke Justitien appellanten syn, de gheaccuseerde, ist' dat sy ghevanghen syn, ende hunne processen sullen ghesonden worden in onse Hoven; ende by aldien sy gheslaeckt hebben gheweest sedert de prononciaetie vande Sententie, ende voor de appellaetie, sy sullen ghehouden syn sich te begheven in staete ten tyde van t' Wysdom van het proces in onse Hoven, ghelyck by de selve sal worden gheordonneert.

ART. XIV

De executoriaelen sullen ghegheven worden by onse Hoven aen de ghene die de ghevangens gheleedt, ofte het proces ghebrocht sullen hebben.

ART. XV

De gheaccuseerde sullen gheinterrogeert worden in onse Hoven op het zetelken, ofte achter het Buffet, ten tyde van t' wysdom van het proces.

ART. XVI

Ist' saeke dat de Arresten ghegheven op de appellaetie van eene Sententie mede-brynghen condemnaetie van lyf-straffe, de ghecondemneerde sullen weder-ghesonden worden ter plaetse, onder goede en versekerde wachte, ten coste vande ghene die daer in ghehouden syn, om aldaer gheexecuteert te worden; ten sy anderssins by onse Hoven om particuliere consideraetien gheordonneert is.

XXVII. TITEL

Van proceduren om te purgieren de memorie van eenen overleden.

EERSTE ARTICLE

De weduwe, kynderen, ende vrienden van eenen ghecondemeneerden by Sententie van contumaetie, die sal overleden syn voor de vyf jaeren, te rekenen vanden dach van syne executie, sullen moghen appelleeren vande Sententie : ende ist' saeke de condemnaetie van contumaetie is by Arrest ofte Wysdom in leste ressort, sullen sich addresseeren aende selve Hoven ofte Jugen, die het sullen hebben ghegheven.

ART. II

Niemandt en sal moghen ontfanghen worden te purgieren de memorie van eenen overleden naer t' verschynen van de vyf jaeren vande contumaetie, sonder te vercryghen onse Brieven in onse groote Cancellerie.

ART. III

Onse Procureurs ende de civile partie soo der eene is, sullen ghedachvaert worden uut crachte vande Brieven, danof hun copie sal worden ghegheven, ende sal gheprocedeert worden binnen de dilayen gheordonneert inde civile saeken.

ART. IV

Aleer eenighe procedure te doen, de oncosten van Justitie sullen voldaen worden, ende de boete gheconsigneert.

ART. V

Het Wysdom vande instantien om te purgieren de memorie van eenen overleden, sal ghegheven worden op de tichten, informaetien, proceduren, ende stucken, op de welcke het vonnisse van contumaetie sal hebben gheinterveniert.

ART. VI

De partien sullen oock respectivelick van nieuws moghen produceeren sulcke stucken als hun goet-duncken sal, ende die voughen by eene requeste, dewelcke gheinsinueert sal worden aende partie, ende copie ghegheven vande requeste ende stuckx, sonder datter eenich appointement mach worden ghenomen.

ART. VII

Sullen de partien daer op andtwoorden by andere requeste, die desghelycx sal worden gheinsinueert, ende copie overghelevert vande requeste ende stucx die daer by-ghevoucht sullen syn, binnen de dilayen gheordonnert inde civile materie, ten sy de selve by den Juge worden verlanght.

XXVIII. TITEL

Van faiten Justificative

EERSTE ARTICLE

Verbieden alle Jugen selfs aen onse Hoven t' ordonneeren de preuve van eenighe faiten justificative, nochte te hooren eenighe ghetuyghen om daer-toe te commen, dan naer het visiteeren van t' proces.

ART. II

Den gheaccuseerden en sal niet ontfanghen worden om preuve te doen van eenighe faiten justificative, dan van de ghene den Juge sal hebben ghecosen uut het ghetal van die den gheaccuseerden sal hebben ghearticuleert, inde interrogatoiren, ende confrontaetien.

ART. III

De faiten sullen gheinserreert worden in het selve Wysdom, t' welcke danof de preuve sal ordonneeren.

ART. IV

Het Wysdom t' welcke sal ordonneeren de preuve vande faiten justificative, sal byden Juge terstont aenden gheaccuseerden worden gheprononceert, ten langstensten binnen vierentwyntich uren, ende sal worden af-ghevraecht te denomeeren de ghetuyghen met de welcke hy verstaet de selve te probeeren : t' welcke hy ghehouden sal syn te doen op den staenden-voet, anderssins hy en sal daertoe niet ontfanghen worden.

ART. V

Naer dat de gheaccuseerden eens ghedenomeert sal hebben de ghetuyghen, hy en sal geen ander meer moghen denomeeren, ende en sal niet gheslaeckt worden ghedeurende d' instructie vande preuve op de faiten justificative.

ART. VI

De ghetuyghen sullen worden ghedachvaert ten versoucke van onse Procureurs, ofte van die vande Heeren, ende van officie weghe by den Juge ghehoort.

ART. VII

Den gheaccuseerden sal ghehouden syn te consigneeren ter Greffie de somme die gheordonneert sal worden by den Juge, om te betaelen de oncosten vande preuve vande faiten justificative, ist' saeke dat hy het doen can : anderssins de oncosten sullen gheavanceert worden by de civile partie soo der eene is, soo niet by Ons ofte by de Beleenders van onse Domeynen, ofte by de Heeren Hooghe-Justicieren, elck in syn regaerdt.

ART. VIII

De enqueste ghedaen synde, sy sal ghecommuniquiert worden aen onse Procureurs, ofte die vande Heeren om hunne conclusien te gheven, ende aende civile partie soo daer een' is, ende sal ghevoucht worden by het proces.

ART. IX

De partien sullen moghen hunne requesten gheven, daer sy by sullen voughen sulcke stuckx als sy op het fait vande enqueste sullen goet-vynden, welcke requeste ende stucx sullen respectivelick worden gheinsinueert, ende copie ghegheven, sonder dat van noode sy daer-toe te nemen eenich reglement, nochte te doen eenighe voordere instructie.

Willen dat de teghenwoordighe Ordonnantie bewaert ende gheobserveert wordt binnen de Limiten van t' Ressort van onsen Souverainen Raedt van Doornycke, ghelyck of sy gheobserveert wordt in gheheel ons Conynryke, te beginnen van S. Maertens Feestdach toecommende: Abrogeeren alle Ordonnantien, Costumen, Wetten, Statuyten, Reglementen, Stylen, ende ghewoonten different ofte contrarie aende dispositie daer by ghedreghen : Bevelen oock aen onse Lieve ende Ghetrauwe Raets-Heeren de Lieden van onsen voornomden Souverainen Raedt van Doornycke, ende andere onse Officieren van t' Ressort der selven, die het aengaen sal, dat sy dese teghenwoordighe bewaeren, observeeren ende onderhouden, doen bewaeren, observeeren ende onderhouden, ende om de selve kenbaer te maecken aen onse ondersaeten van het voorseyde Ressort, die doen lesen publiceeren ende registreeren, WANDT Ons alsoo ghelieft. Ende op dat het sy eene saeke vast, ende seker voor altyt, Wy hebben der aen doen hanghen onsen Zeghel.

GHEGHEVEN tot S. Germain in Laye, inde maendt van Maerte t' Jaer ons Heeren 1679. Ende van ons Rycke het sesendertichste, onderteeckent LOUIS : Ende wat neerder, by den Conynck, LE TELLIER, ende ter syden gheschreven : visa, LE TELLIER, om te dienen aen t' Edict inhoudende Reglement om de criminele Proceduren, onderteeckent LE TELLIER.

Ende op d' andere syde is noch ghescheven, Ghelesen ende ghepubliceert inden Souverainen Raedt van Doornycke ghedeurende d' Audientie, ghehoort, ende dit versouckende den Procureur Generael vanden Conynck, om gheexecuteert te worden volghens haere vorme ende inhouden, ghedaen den verthienden April 1679.

Onderteeckent SOURDEAU

EYNDE