COUTUMES DE LA FRANCHISE D'ASSCHE ET D'ASSCHE-TER-HEYDEN.

Coutumes de Brabant. Quartier de Bruxelles. - TOME II.

p 82

COUTUMES DE LA FRANCHISE D'ASSCHE, ETC.

Costuymen van de Vryheyt van Assche [ende van Assche op de Heyde].

Wy, Hendrick van Langhenhove, meyer, Hendrick Metten Ghelde, rent-meester, Jan Vercleeren, Jan van Bruyseghem, Jan van Thille, Jan van Meervelde, Gillis de Meestere ende Hendrick Schockaert, schepenen van der poort ende vryheyt van ende tot Assche, alsoo ons overgheson den is gheweest seeckere copye autenticq van den placcate der date den 13en meert 1569, onderteeckent: ASBROECK, by welcken placcate alle offi-cieren, wethouderen, leenmannen. lathen ende andere gherichten ende justicieren van alle steden, vryheden, dorpen ende gherichten, die eenighe particuliere costuymen zijn hebbende, souden ghehouden zijn, binnen twee maenden naer de publicatie, de selve over te brenghen in handen vancancellier ende luyden van den raede van Brabant, om welcke ordonnan-tien te voldoen, soo verclaeren die voorschreven meyere ende rent-meesterende schepenen van ende tot Assche die costuymen die zy onder dejurisdictie van ende tot Assche onderhouden ende userende sijn, soo endeghelijck die hiernaer volgende [volgen].

1. In den eersten, wordt onder Assche voor een costume onderhoudenende gheobserveert, dat alle goeden, soo hof-steden als andere goedenende renten, ende die welcke dat worden ghegoet, ghe-erft ende ghetrans-porteert voor den rent-meester ende schepenen van der poirten dervryheyt van Assche, ende oock alle de goeden daerop mijn-vrouwe vanAssche cheyns is hebbende, de selve goeden ende renten worden ghehoudenende gheacht voor have, ende dat de lancx-levende van man oft vrouwe,naer die doodt van den aflijvighen, met de selve goeden ende rentenmoghen [mach] doen sijnen oft heuren vryen ende eyghenen wille, ghelijckmet heuren anderen haeffelijcken goeden, ten ware nochtans dat in ['t] trac-teren van houwelijcken voorwaerden, testamenten oft opdrachten, daerinneanders ware versien oft ghedisponeert gheweest.

2. Item, verclaeren oock die voorschreven meyer, rent-meester endeschepenen, datmen in de procedure criminele behoort te procederen vandrij daghen tot drij daghen.

(1) Brabandts recht, t. I, p. 304.

p 84

3. Item, wordt onder die heerlijckhevdt van Assche voor costuyme oockgheobserveert, dat soo wie zijne houwelijcke goeden wettelijck in derpresentie van den meyere ende twee schepenen, daerop ghemaent zijnde,beclaeght ende bevonnist wordt, ende de selve beclaeghde persoon oftpersoonen daeraf by den vorster des landts van Assche [is] hebbende diebehoorelijcke wete, die selve is ghehouden ende schuldich der partyenbinnen den derden daghe te vreden te stellen, ende, soo verre hy die selvezijne partye niet te vreden en stelt, is ghehouden ende schuldich zijnehaeffelijcke goeden binnen den derden daghe te verborghene, ende dat opdie pene van daer te verbeurene dry keurwylen, als [alles] tot behoef denheere [des heeren] van Assche.

4. Item, soo wanneer die rent-meestere des landts van Assche wilt pro-cederen by ghebrecke van betaelinghe van heerelijcke grondt-chynsen opeenighe goeden, ende daerop mijn-vrouwe van Assche chyns hebbende [is],is de selve rent-meestere schuldich op de goeden te daeghen tot viermael toe,ende dat van veerthien daeghen tot veerthien daeghen, ende t'elcker reysenmet diversche schepenen, ende van elcken daeghemente doende kerck-ghebodt, ende aen den proprietaris oft den houdere van de goeden by dendienaere van den rent-meestere te doen doen die wete ende conde, ende vanden vierden daeghemente die wettelijcke wete, met die naemen van [den]rentmeester ende twee schepenen, ende dat aen de proprietarissen van degoeden, ende soo verre dat de selve rent-meestere naer ['t] vierde daeghe-ment ende de wettelijcke wete behoorelijcken ghedaen zijnde, niet en wordtbetaelt, dat alsdan die selve rent-meester mach contenderen tot evictie vande selve goeden, ende worden alsdan de selve goeden in handen van denrent-meestere ghewesen tot behoef van zijn heere oft vrouwe, soo verre daeregheene oppositie ghedaen en wordt.

5. Item, dat alle goeden ende gronden van erven ende renten, ende dieworden ghegoet voor den meyer ende schepenen van mijn-vrouwe totAssche, dat alle de selve goeden ende renten smaecken die nature van 'trecht van Uccle.

6. Item, alle dagementen by ghebreke van achterstellighen gront-chynsvan mijn-vrouwe tot Assche, ende andere smalre heeren onder heur resor-

p 86

terende, de selve worden gheobserveert ende onder-houden by den meyereende schepenen van mijn-vrouwe tot Assche, ghelijck die rent-meestersende schepenen van Assche die onderhoudende sijnde [sijn].Oirconden van de welcken, hebben wy, schepenen boven ghenoemt,onsen ghemeynen seghel van der poort ende vryheyt van Assche, by hethant-teecken van onsen ghesworen clerck, hierop ghedruckt gehadt, opden 14en junij 1570.Onderteeckent MIDDELBORCH, ende gecacheteert met den zeghel van devryheyt van Assche.

 

COUTUMES CONCERNANT LES BIENS FIEFS D'ASSCHE-TER-HEYDEN.

Coutumes de Brabant. Quartier de Bruxelles. - TOME II.

p 90

COUTUMES DES BIENS FIEFS D'ASSCHE-TER-HEYDEN.TEXTE.

Costuymen aengaende de leen-goeden van Assche op de Heyde.

Wy, Willem van Ransbeke, Hendrick van Ginderachtere, Baudewijn vanGinderachtere, Joos de Neve, Gillis Vyvermans, Quintin Blangy, Aert deGreve, Anthoin van Ginderachtere, Hendrick de Kerperen ende Jan vanBiese, alle leen-mannen op de Heyde, van den leenen die zy respectivehouden aldaer van vrouwe Catharina van Brandenborch, als vrouwe totAssche, ende [?] certificeren ende attesteren voor de gerechtige waerheydt,dat sy die costuyme ende ordonnantie van de voorschreven heure leen-goedenop de Heyde hebben weten te observeren over 10, 20, 30 jaeren ende meertijdts, soo ende ghelijck die copyen uyt [den] ouden boeck is blijckende,ende welcke ordonnantie zy-lieden respective op den dach van heden sulcxsijn onderhoudende ende observerende, sonder contrarien van dien teweten, ende welke ordonnantie uyt den voorschreven ouden leen-boeckehiernaer [van] woorde te woorde sijn [is] volgende, ende luyden [luydt] aldus.

7. Dit sijn die ordonnantien ende voorwaerden, die welcke gheschiet sijntusschen Jan van Grimberghen, heere van Assche, ende sijnder ondersatenvan Assche op de Heyde, by sijn propren wille, ende haeren wille tot ....van haere goeden van de Heyde; ende hier hebben by gheweest primo,Hendrick de Cuypere, Jan Daniels, Michiel van Beerssele ende Gillis vanBeerssele, gebroeders, Wauter de Greve, Joos van Meeren, Albertus deSmet ende Gillis, sijnen broeder, ende Gillis de Blare ende Jan, sijnen broe-der, Peeter van Ginderachtere, Gillis de Boyst, Peeter de Boyst, Vranckde Boyst, ghebruers, Daniel van Couberghe, Jan de Ruyt, Willem dePauw, Hendrick Sneles, Joos van de Raedt, Jan de Blier, BoudewijnMoyen-sone Hendrick Siers, Andreas Staes ende meer andere, die deheyde besitten.

8. Primo, een conditie ende voorwaerde dat de self [selfde] voorghe-noemde heyde tot eeuwighen daghe sal versterven ende volghen den selvenhoire daer [sij] af komende is, ende dat is te weten alsoo wel den meyssensals die [den] knechten. Voort meer is te weten, als dese voorgaende heydeversterven sal, ende wesen ten sterf-huys, dat een van desen voorgaenden

(1) Brabandts recht, t. I, p. 305.

p 92

weesen sal komen by heuren gerechten heere, ende de outste van desevoorschreven weesen sal komen ende ontfanghen tot sijnen behoef endetot aller der ander behoeff.

9. Item, ten anderen poincte is ordonnantie ende voorwaerde, dat manende wijf sijn [sijnde] sonder wettich hoir, ende d'een van hun twee aflijvich worde, dat sal versterven naer costuyme ende lant-recht.

10. Item, noch is voorwaerde, als eenich goet versterft van ter zyden,dat sal men deelen ghelijck oft van vader ende moeder verstorff.

11. Ende wantmen in alle recht rechtveerdighe dinghen der waerheydtghetuygenisse, etc.